Türkiye'de resmi rakamlara göre 72 bin kadın girişimci var. Ancak her alanda olduğu gibi bu alanda da bir envanter yok, bu sayının daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Şimdi bu girişimcileri kurumsal bir çatı altında buluşturacak, onlara yol gösterecek bir kurul var. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu.

Başkan Rifat Hisarcıklıoğlu'nun öncülüğünde 2005 yılında kurulan bu kurulun başkanlığına Türkiye'nin en atak işkadınlarından biri olan Aynur Bektaş getirildi. Kurulun resmi duyurusu da 29 Ekim'de yapıldı. Kurulun amacı, Türkiye'deki kadın girişimci potansiyelinin nicelik ve nitelik bakımından geliştirilmesi... Hedef bununla da sınırlı değil, kadınları sosyal yaşam ve siyasette de söz sahibi yapmak kurulun varlık nedenleri arasında.

40 kişilik kurulda 15 kentten kadın girişimciler yer alıyor. Her kadının bölgesine yönelik kendi projesi olacak. İllerde örgütlenen kadınların sayısında ise hedef 10 bin üye. Bektaş'ın projesi Batman'da. Bir süredir zaten Anadolu'da yatırımlar yapan Bektaş, Batman'da ilk adımda 300 kadına iş yaratmak için adımını attı. Şimdi Türkiye'nin her bölgesindeki yöneticilere sesleniyor: "Yerini ve işçisini hazırlayan bir alo desin, her yerde yatırıma hazırım..." Bektaş'la kurulun ilk aylarını değerlendirdik.

TOBB Kadın Girişimci Kurulu Başkanlığı'na geleli bir ayı geçti. Böyle bir kurul neden oluşturuldu? Amacınız ne?

Kurul 2005 yılında hazırlanan yönetmelikle kadınlara girişimcilik konusunda yol göstermeyi ve danışmanlık eğitimi verilmesini hedeflemek amacıyla kurulmuş. Ancak herhangi bir adım atılmamış. Ben Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği'nden ayrıldıktan sonra işlerimi toparlayabilmek için bir süre bu tür faaliyetlerden uzak kalmıştım. Sonra TOBB'dan teklif geldi. Yönetmeliğe baktım, içeriği çok güzel. 81 ilde örgütlü Türkiye'nin en önemli örgütlerinden biri olan TOBB'a bağlı olması da gücünü gösteriyordu. Kabul ettim. 38 kadın, 2 erkek üyemiz var. Bunlardan 15 tanesi Türkiye coğrafyasını yansıtacak şekilde seçildi.

Kurulu nasıl oluşturdunuz? Bu isimler nasıl seçildi?

Kurul üyelerimiz özellikle Doğu ve Güneydoğu'ya hâkim olacak, ayrıca Ankara, Bursa, Kayseri gibi ekonominin geliştiği bölgelerde etkin olacak işkadını, kendisi de bir şeyler başarmış, parasal gücü olan girişimci ruhlu kadınlardan seçildi. Diyarbakır'da Nilüfer Baran, Bursa'da Sena Kaleli bu özelliklere sahip üyelerimizden sadece ikisi. Ayrıca 9 Habitat gençlik kuruluşu var. KOSGEB'ten Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü'nden üyelerimiz var.

Nasıl işleyecek bu sistem?

Şu anda 40 kişilik oluşumumuz var ama amacımız bu kurulu her il bazında oluşturmak. İlk Kayseri ve Diyarbakır'ta başlatacağız bunu. Diyarbakır hızla ilerliyor, hazırız dediği anda açıklayacağız. Bu kadınlar bize neler yapabileceğimiz hakkında yol gösterecek. Bir nevi ilin ya da ilçenin kadın envanterini çıkaracak. İhtiyaç neyse onu çıkaracaklar. Belki yeni yatırım değil de o bölgenin kadınlarının emeklerini yurtdışında satışa yöneltmek gibi. Kuruldaki her kadının bir projesi olacak. Ben hemen başladım. Batman'a bir sözüm vardı.

Batman'da bir ara çok sayıda kadın intiharları yaşandı. Batman'ı seçmenizde bunun etkisi var mı?

Evet. Batmanlı kadınların sık sık intihara kalkışmasına çok üzülüyordum. 'Batman için bir şeyler yapmak lazım' diyerek yola çıktım. 5-6 ay önce Batman'a vali atanan Recep Kızılcık, bunu bir gazetede okumuş ve İstanbul'a beni ziyarete geldi ve konuştuk. Benden, fabrika kurmamı istedi. Bir bina ve kadın işçi bulması koşuluyla isteğini kabul edebileceğimi söyledim. Bu arada, İstanbul'daki fabrikamda 50'ye yakın Batmanlı çalışanım var. Onlar da 'şimdi sıra Batman'da' diyerek firmanın çeşitli yerlerine yazılar astılar. Bir anlamda işçilerin baskısı oldu. Mahalle baskısı yani.

Batman'ı görmüş müydünüz karar verdiğinizde? Kadınların durumu nasıl?

Hayır yeni gördüm ve şok oldum. Ancak intiharlar açısından Batman aslında 52'inci sıradaymış. Biraz isimleri çıkmış. Ama kadınlar gerçekten çok zor durumda. Önde lüks apartmanlarla şehrin çok güzel bir yüzü var. 4 tane özel hastane yapılmış. Demek ki para da var. Kiralar yüksek... Ama iki sokak geriye gittiğiniz zaman sefaleti görmeye başlıyorsunuz. Ancak Vali Recep Kızılcık çok çalışkan. Bölgenin sorunlarına yönelik pek çok adım atmış. Türkan Saylan hocanın kurduğu bir yurt var. Biraz problemli sayılabilecek bir gecekondu bölgesinde. Kadınları orada eğitmeye başlamış. Okuma yazma kursları, halıcılık kursları açılmış. Askeri havaalanında bir kafe var. Orayı kadınlara vermiş işletiyorlar. Çok sevimli bir yer olmuş. Pasta atölyesi bile açmışlar.

Siz başladınız mı yatırıma?

İlk adımda buraya 9 makina gönderiyoruz. 300 kadınla başlayacağız. Ocak ayında üretim başlar. Vali Bey Tekel'in hangarını bize tahsis etti. Hangarı düzelteceğiz insan haklarına uygun hale getireceğiz. Atölye için 150 makineyi ve eğitim şeflerini Batman'a göndermeye başladım. Ayrıca Vali Bey Organize Sanayi Bölgesi'nde de 35 bin metrekarelik yer gösterdi. Orada da fabrika inşaatına başlayacağız. 1 yıl içinde tamamlanır. Fabrikamızda bine yakın istihdam olacak. Başlangıçta 6 milyon dolarlık yatırım düşünüyoruz. Yatırımımız, Batman'daki ilk ve en büyük tekstil ve hazırgiyim fabrikası olacak. LCW, Koton gibi firmaların teklifine de açacağız, iç piyasaya fason üretim yapabiliriz, Çin yerine bizden alsınlar.

Herkesin gitmeye korktuğu yere yatırım yapıyorsunuz. Nereden cesaret aldınız?

Doğu ve Güneydoğu'da durum içler acısı. Biz Batman'daki kadınlara iş aş verelim diye gittik. Çünkü ben barışın işle aşla olacağına inanıyorum, sorunlar şiddetle çözülmez. Bu yatırımları kim yaparsa yapsın. Tabii ki ülkemiz terör tehditi altındayken ne gerekiyorsa mücadele verilecek. Ama bu şehirlerdeki barışın işle geleceğine inanıyorum. Evet. Herkesin gitmeye korktuğu bölgeye kadın girişimci olarak adımımızı attık. Yöre benim hiç tahmin etmediğim kadar rahat. Ben İstanbul'un içinde arabamı kullanmaya korkuyorum. Orada korkacak bir şey yok. Eğer biz korkmazsak, oralara yatırım götürürsek barış gelir.

Yatırım yapmak için cazip bir yer mi? Yatırımcı oraya niye gitsin? Para kazanmak zorunda değil mi... Bölgesel asgari ücret gibi teşvikler gerekli mi?

Tabii ki cazip değil. İnsanlar Düzce, Nevşehir, Uşak varken niye o bölgelere gitsin. Buraları bırakıp gitmez. Bölgesel asgari ücret biraz bana ters geliyor. Asgari ücret neyse herkese uygulanmalı ama o bölgenin mutlaka vergi dışı bırakılması lazım. Yeni istihdamlar için farklı bir teşvik uygulanması lazım. Mesela iki yıl için bunlar olmazsa oraya yatırım falan gitmez.

Bölge halkından ya da ailelerden engellemelerle karşılaşıyor musunuz?

Engelleme olmadı ama oluyor diyenler var. Babaların da engellemeleri oluyor tabii ki, görmedikleri için. Güvendikleri yerler arıyorlar. Oraları görmek lazım, birilerinin gitmesi lazım. Özellikle o bölgelerden gelmiş işadamlarının artık bölgelerine yatırım yapmaları lazım. Bu arada tabii ki yatırımların para kazanması lazım. Biz bunu da göstereceğiz.

Kadın girişimciliği konusunda diğer kadın örgütlerinin de projeleri var. Ortak çalışmayı düşünüyor musunuz?

Bizim görevimiz öncü, önder kuruluş olmak. Birçok kadın kuruluşunun projeleri var. Beraber davranmak gerekiyor. Zaten konuşuyoruz. Projeleri birlikte götürmek istiyoruz.

Bu kurul tamamen erkek egemen olan TOBB'u da değiştirecek gibi. Var mı bu konuda çalışmalarınız?

TOBB'daki seçimler, parti seçimleri gibi. Delegeler aracılığıyla yapılıyor. Bizim seçimlere kadar böyle bir hedefimiz var. Kadın delege sayısını arttırmak. Şu anda bir iki kişi delege. Bunun için her arkadaşımız kendi yörelerinin envanterini çıkaracak. Gücümüzü arttırırsak siyasette de var oluruz.

Projesi olan ya da girişimci olmak isteyen kadın nasıl başvuracak?

Kadınlar illerde seçilmiş kadınların kurduğu kurullara üye olabilir ya da oraya müracaat edebilirler. Her yerde işkadını yok ki. Biz bir yol açıyoruz, hiç acelemiz yok ama vaktimiz de yok. Sakin ama hızlı gideceğiz. Projeler gelmeye başladı bile. Damla sulama yatırımı yapmak isteyen, organik ekmek fırını kurmak isteyen kadın girişimciler şimdiden başvurdu bile.

Neler yapacaksınız?

Girişimcilik veya gelir yaratma gibi becerilerini gerçekleştirmek isteyen kadınlarımıza, 81 ilde bulunan oda ve borsalarımız nezdinde aynı şekilde oluşturacağımız kurullarla ortam hazırlayacağız. Kadın girişimcilerimize yol göstermek amaçlı seminer, panel ve bunun gibi eğitim etkinlikleri düzenleyeceğiz. Girişimci ruha sahip kadınlara deneyimli girişimciler yanında staj yapma imkânı sağlayacağız. Yurtdışında, özellikle AB ülkelerinde yabancı girişimciler yanında kısa süreli staj imkânları yaratacağız. Yeni iş kuran girişimcilere koçluk desteği sağlayacağız. Kadın Girişimci Eğitim ve Danışma Merkezleri açacağız. Kadın girişimciler web portalı hazırlayacağız.

Hisarcıklıoğlu kurulun tanıtımının yapıldığı gün Kredi Garanti Fonu'nda pozitif ayrımcılık yapılacağını söylemişti. Bu fondan nasıl kaynak sağlanacak?

Kredi Garanti Fonu birliğin bir iştiraki. 750 bin YTL kaynak ayrıldı. Bu fondan öncelikli kadınlar fon kullanacak. Aynı koşullara sahip iki girişimci arasından kadın seçilecek. Şimdi erkekler soruyor biz alamayacak mıyız diye. Ben de alacaksınız ama karılarınızı kızlarınızı şirketin yönetim kurulu başkanı yapın diyorum. Bu fondan küçük büyük her türlü projeye destek vereceğiz.

‘Anadolu'da İstanbul'da harcanan benzin parasına yatırım yapılıyor'

Anadolu'da yatırıma devam mı? Sektöre öneriyor musunuz?

Sektörümüz artık İstanbul, Ankara ve İzmir'de kalamaz. Anadolu'ya bir şeyler yapmamız lazım. İşlerimi artık buradaki atölyelere veremem kusura bakmasınlar. Onlar da Anadolu'ya gitsin. Çünkü ben burada işçiyi işe 2 saatte getiriyorum 2 saatte götürüyorum. Bazen bir arabam 5 saatte dönüyor. Oysa Anadolu'da herhangi bir yerde beş dakikada işine geliyor. Ben her ay 100 bin YTL benzin parası veriyorum. Bu parayla Anadolu'da bir atölye işletirim. Batman'da bunu yaptım. Ne olur dedim, yerlerinizi tesbit edin. Ben inşaat yapmak istemiyorum. Batman'dan sonra Tosya'dan teklif geldi. Yerimiz de var, 100 işçimiz de diye. Bir ay sonra atölye kuruyorum. Yani yer gösteren, işçi yetiştiren alo desin. Bu yatırımlarla hem biz hem yöre kazanıyor. Bundan sonra hedefimiz böyle küçük atölyeler kurmak. Bu yatırımlar bölgedeki yaşamı değişiyor, kadınların hayatı değişiyor. Ben tabii ki para kazanmak zorundayım ama buraya insan haklarıyla geliyorum tam ücret ödüyorum.

Aynur Bektaş kimdir

Çankırı Çerkeş doğumlu olan Aynur Bektaş, Ankara Üniversitesi İktisadi Ticari İlimler Akademisi'ni bitirdi. 1971'de TÖBANK'ta memur olarak çalışmaya başlayan Bektaş, 20 yıl aynı bankada eğitmenlik, krediler müdür muavinliği, şube müdürlüğü ve genel müdürlük görevlerinde bulundu. Bektaş, emekli olduktan sonra kurucusu olduğu Hey Tekstil AŞ'de Yönetim Kurulu Başkanı oldu. TGSD'nin de başkanlığını yapan Bektaş aynı zamanda KAGİDER üyesi.

Referans

0