Özel idare rant kapısı mı?

BingolOnline&Kent Haber &Radyo12 medya birliği tarafından hazırlanan ‘İlimiz ve Yöneticilerimiz' adlı program, gündem oluşturmaya devam ediyor. Vali İrfan Balkanlıoğlu ile yapılan ve önceki gün birinci bölümünü yayınlanan röportajın ikinci bölümünü sunuyoruz.
Bir birinden ilginç soruların yöneltildiği programda yine bir birinden çarpıcı yanıtlar alındı. İşte sorular ve Vali Balkanlıoğlu'nun yanıtları..
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Özellikle AK Parti hükümeti döneminde Köy Hizmetleri'nin İl Özel İdareleri'ne bağlanması verimlikte artışı de beraberinde getirdi mi? Yoksa sorunlar devam mı ediyor? Ne gibi avantajları oldu?
Vali Balkanlıoğlu: Yatırımlar mahallinde tespit edilip çözülsün denildi. Bu geçiş sürecinde personelin maaşları yine Tarım Bakanlığı'ndan ödenmekle beraber, fazla mesaileri, makine-ekipmanları Özel İdareden karşılanıyor. Fakat bu insanlar öteden beri yüksek maaş alıp çalışmamak üzere programlanmışlar. İçlerinde hakikatten vatanını seven, görevini yapanları istisna olarak kabul edersek, büyük çoğunluğundan verim almak oldukça güç. Bunların tamamı çıkarılacak, yerine hizmet alımı yapılacak. Ben burada bunu gördüm. Bu hantal yapı hizmet üretmez, sadece yer. Köy hizmetleri döneminde daha laçkaydı. Şimdi biraz daha düzeldi, verimlilik biraz arttı. Bakıyoruz, üzerinde duruyoruz. Sıkıştırıyoruz çalışsınlar diye. Hırsızlık, haydutluk, bunların önüne geçmeye çalışıyoruz elimizden geldiği kadar.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12:: İl Özel İdare Genel Sekreteri'nin vefat etmesi, akabinde yeni bir genel sekreter atanmaması ve vekaleten ilçe kaymakamlarının görevlendirilmesinin nedeni neydi. Bu hantal yapıdan dolayı mı böyle bir karar aldınız?
Vali Balkanlıoğlu: İlçe kaymakamlarını görevlendirmemizin nedeni dubleyol çalışmamız olacak. Bu nedenle o bölgeyi iyi bilen Solhan Kaymakamını görevlendirdim şimdilik. Özel İdare Genel Sekreterliği çok önemli. Yatırım, rant ve hizmet orda. Ranttan kastım, buraya gönderilen paraları bazıları rant olarak görüyor. Bu nedenle buraya çok dürüst, sağlam, karakterli, cesaretli insan lazım.  Bunu Bingöl'de bulamadığım için değil de, şimdilik yoğurdu üfleyerek yeme anlamında görevi mülki amirlere vereceğim. Şuanda 2 tane vali yardımcım var. İkisi çok ağır yük altında eziliyorlar. O yüzden birini görevlendiremedim, bir vali yardımcısı gelme durumu var. Üçüncü vali yardımcısı gelirse onu görevlendiririm. Şuan ki niyetim, mülki amirler bakacak. 
                                  
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Çalışmayan memurlardan bahsettiniz. Geldiğiniz gibi bazılarını farklı yerlere yönlendirdiniz. Birkaç tanesini görevden aldınız, bu ileriki süreçte de devam edecek mi?
Vali Balkanlıoğlu: Tabi ki, çalışmayan herkes için geçerli bu! Talimat verdik, müdürlere yazılar yazdık. 'Kamu personeli olarak taşrada veya orda burda görevli olup göreve gelmeden, mesai yapmadan maaş almaya kalkışan, tembellik yapan kim varsa hakkında yasal işlem yapın, ben tespit edersem sizin hakkınızda işlem yapacağım' diye emir yayınladım. Sizlerden de destek bekliyorum, bütün vatandaşlara da ilan ediyorum. Mesaiye gelmeyen, gelip kaytaran kim varsa e-mailime gönderebilirler, telefon edebilirler, ziyarete gelip sohbet sırasında söyleyebilirler. İsimlerini gizli tutuyorum. Hepsinin değerlendirildiğini göreceklerdir. Biz de tespit etmeye çalışıyoruz. Tabi halkın ve dürüst insanların desteğine ihtiyacım var.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Bingöl sırtını devlete dayamış dediniz. SYDV koridorlarında insanların beklediğini, bunun sonucunda da insanların tamamen üretimden uzaklaştığını görüyoruz. Üretmeyen bir toplum olduk. Nasıl bir çözüm bulunabilir?
Köye dönüş projesinde Bingöl'de 40 bin hanenin olduğunu ancak çok daha fazla müracaat olduğunu söylemiştiniz. Bu konudaki çalışmalarınız nedir?
Vali Balkanlıoğlu: İki başlık vardır. Birincisi terörden zarar gördükleri için tazminat isteyenler, ikincisi çeşitli nedenlerle göç edip de köyüne dönmek isteyenler. İkisinde de fazla müracaat vardı. Köye dönüş projesinde 40 bin küsür müracaat var. 16 bin'i geri dönmüş. Terörden zarar gördüm diyenler de 43 bin civarında. Sonuç itibariyle her ikisinde de devletten yardım bekleniyor. Bunlara mümkün mertebe yardım yapılıyor. Bugüne kadar 50 Trilyonun üzerinde para ödenmiş.
Meşhur bir söz vardır ‘Balık yemesini değil, balık tutmasını öğret' diye. Ancak burada balık tutamayan insanlar var. Özürlülere, yetimlere, öksüzlere, gerçekten yoksul insanlara, dul ve yaşlılara, sahipsiz kimselere ve öğrencilere SYDV aracılığıyla yardım etmek istiyoruz. Genç, çalışabilir durumda olanlar için de proje üretiyoruz. Tarım İl Müdürlüğü aracılığıyla 3 trilyonluk bir proje ürettik, ‘tarım, hayvancılık ve meyvecilik' üzerine. Ankara'ya gönderdik. Umarım bir kaynak buluruz. Bu sayede insanlara yerinde geçinmeyi öğretmeye çalışıyoruz. SYDV'ler, rahmetli Özal'ın iyi bir hediyesi oldu aslında. Çaresiz insanlara çare üretme açısından.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Bingöl üniversitesi gündemde. Üniversite çalışmaları ne aşamada? 
Vali Balkanlıoğlu: Malumunuz kanun çıktı, oluşum aşamasında. Biz şanslıyız, çünkü binamız yapılıyor. Birçok yerde bina dahi yok. Maliye Bakanlığı kalan 600 bin YTL'yi serbest bırakırsa bina bitecek ve Meslek Yüksek Okulumuz oraya taşınacak. Rektör vekilimiz ziyaretime geldi. Kendisine makam aracımı dahi verdim. Kendisine araç alıncaya kadar bunu kullanacak. Bir rapor hazırlıyorlar YÖK'e sunacaklar. YÖK'te tanıdığım hocalar vardı. Aradım görüştüm,  yardımcı olacaklarını söylediler. Bu sene Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümüne öğrenci alma gayretindeyiz. Sayın Başbakan beni aradığında, kendilerine Bingöl'ün kurtuluşunun eğitim olduğunu söyledim ve üniversite için yardımcı olmasını istedim. Borsadan bir para kaynağının ulaştığını, ayrıca milli eğitim bakanlığı aracılığıyla yardımcı olabileceğini söylemişti. Bakanlıktan 5 trilyon istemiştik ancak 3 trilyona indirilmiş. Lojmanlar ve iç donanıma da bu paralar kullanılacak. Üniversite, Bingöl'ün dışlardaki imajının da düzelmesine ciddi katkılar sunacak.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Havaalanı ile ilgili çalışmalar ne aşamada?
Vali Balkanlıoğlu:  Özel idare aracılığıyla havaalanı inşaatına başlanılmış. Yine bu bölgenin bir özelliği; yatırım ihtiyacını belirleyen, yatırım için ödenek çıkaranlar genellikle bu işi yapanlar, yani müteahhitler. İhtiyacı belirliyor, yatırımcı kurumlara kabul ettiriyor ve onun ödeneğini çıkartıyor, işi de kendisi alıyor. Özel İdare aracılığıyla işe başlanılmış, ödenekler de bu mantıklarla çıkartılmış, tabi özel idare katkısı da olmuş ve bir aşamaya gelinmiş. DHL Genel Müdürü Bingöllüymüş. Özel İdare bütçesiyle yapılamayınca, Ankara'da da ödenek bulmakta zorlanmışlar galiba.. Genel Müdür ‘Özel idare kaynaklarıyla yapmak ve işletmek zor olacağından bunu müteahhit bazında tavsiye edip Ulaştırma Bakanlığı'na devredin, ben buradan yaparım' demiş. Özel İdare reddetmiş, biz yaparız demişler. Tabi soru işaretleriyle dolu bir süreç bu. Bingöl'e geldiğimde duruma bakıp milletvekillerimizle görüştüm. Daha sonra Ulaştırma Bakanlığı müsteşarıyla görüştük. Müsteşar da genel müdürleri aradı. Onların dediği şu: “Bu bizim için özürlü bir durum. Özel İdare yapacaksa buyursun yapsın. Yapmıyorsa, müteahhitle ilişkilerini tavsiye etsinler, bize gelsinler biz programımıza alır yaparız.” Ulaştırma Bakanı'na da iki kez bizzat ricada bulundum. Bakan Bey'in ilçesinde (Refahiye) görev yaptığım için tanışmışlığımız da var. O da 2009'da ele alınacak dedi. 2000 yılından beri hiç bir şey yapılmıyor havaalanı inşaatında. Tarla gibi. Müteahhitle sözleşmemizi feshettik. Tek taraflı feshedilmiştir diye yazdık gönderdik. Ve DLH Genel Müdürlüğü'ne de yazdık, oradan uzmanlar bekliyoruz. Şu günlerde gelirler sanırım. Bundan sonraki aşama, yapımı ve işletimi için Ulaştırma Bakanlığı'na devretmek. Ulaştırma Bakanı da 2009'da bu işi ele alacağını söyledi bize. Ele alacağım demek, illa yapacağım bitireceğim anlamına da gelmiyor. Ama yapılacağı noktasında ümitliyiz.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Bir açıklamanızda ‘yeşilkartları incelemeye aldık' dediniz. Bingöl'ün 251 bin nüfusu var ve bunlardan 131 bin'i yeşilkartlı. Halkın neredeyse yüzde 77'si yeşilkartlı. Kaç tane yeşilkart iptal edildi, haksızlığın önüne geçimle noktasında ne gibi çalışmalarınız oldu?
Vali Balkanlıoğlu:  Yaptıklarımız, hakikatten olması gereken bir konuydu. Sağlık giderleri oldukça yüksek. Hafif bir kapı açıldığında hak etmeyen insanlarında zorladığını, buradan faydalandığını görüyoruz. Yeşilkart da bunlardan biri. Kara delik gibi olmuş artık. Mağdur insanların faydalanması gerekirken, durumu iyi olanların da bir şekilde faydalandığını görüyoruz. Bingöl'e geldiğimde yeşilkart sayısının çok fazla olduğunu gördüm. Fazla olması da doğal. Çünkü yatırım yok, insanlar mağdur. Çoğunun sosyal güvenceleri yok. Bu da sosyal güvencesi olanların sayısının az olduğunu gösteriyor. Ama bu da herkesin mağdur ve yeşilkart almaya nail olduğu anlamına da gelmiyor. Çeşitli spekülasyonlar ortaya atılıyor. Adam jeepten iniyor elinde yeşilkart filan. Gelip söylesinler. Bu insanlar memurlarımız kandırabilir, bir şekilde hak etmeyen insanlar alabilir. Bunun tespiti durumunda cezai işlemler uygulanır.  66 parça gayri menkulü olan ve belediye işhanının 3'de 1'ini alan bir insan da yeşilkart almış. Onu da tespit ettik. Doğal olarak iptal edildi ve hakkında yasal işlem başlatıldı. Ben geldikten sonra bu şekildeki Bin civarında yeşilkart iptal oldu. Çoğu hakkında da memurlarımızda dahil olmak üzere yasal işlem başlatıldı. Benim niyetim, ‘şu şahıs yardımı veya yeşilkartı hak ettiği halde alamamıştır' deniliyorsa gelsin beni bulsunlar. Şu şahıs da hak etmeden almışsa deniliyorsa ona da kapımız açıktır. Gelip söylesinler, anında iptal edeceğim. Yani haksız iptal diye bir şey yok.
BingolOnline&Kent Haber &Radyo12: Bingöl'ün ekonomisi Bingölspor'u taşımaya yetmedi. Bingölspor için ne yapılabilir,  nasıl ayakta tutulabilir? 
Vali Balkanlıoğlu:  Kalıcı gelir kaynakları bulmak lazım. Ondan bundan yardım isteyerek Bingölspor'u kurtarmak mümkün değil gibi gözüküyor. Maddi imkanı iyi olan insanların yoğunlukta olduğu illerde bu sorun bir şekilde çözülüyor. Yardım yemekleri düzenleniyor. Geçenlerde Sivasspor için trilyonlarca lira para toplanmıştı. İstanbul'da bir gece düzenlediler. Herkes bağış yarışına girdi. Bingöl'de de hali vakti yerinde insanlar vardır. Ancak onların özellikle futbola yardım konusunda ikna edilmeye ihtiyaçları var. Onlardaki imaj; ‘bu serseri işi ya, serseri top koşturuyor, ben niye çıkarıp para vereyim. Okul olsa, cami olsa belki veririm' gibi.. Valilik olarak her ne kadar destek olmak istesek de bizim kaynaklarımız da sınırlı.. Valiliğin örtülü ödeneği vs. yok. Tüm harcamalar komisyon kararına göre yapıldığı gibi kanuna göre çıkış yapılır. Yapılabilecek etkinlikler vardır.. Yemek düzenlenir, bizlerde katılırız.. Yardım yapmaya teşvik edilebilir. Belediye hat verecekti ama maalesef yine buranın duyarsız insanları engel oldular! Dolayısıyla gönüllü insanların ve basının çabaları gerekecektir.