Hamas silah bırakmıyorFilistin seçimlerini kazanan Hamas'ın lideri İsmail Haniye, uluslararası yardımın kesilmemesi için "Silahsızlanma ve Şiddeti Bıraktıklarını İlan Etme" çağrılarına olumsuz yanıt verdi.Gazze Şeridi'nde açıklama yapan Haniye, "dış yardım Filistin insanlarının başının üstündeki bir kılıç olamaz ve insanlarımıza, Hamas'a ve direnişe karşı şantaj olarak kulllanılamaz. Reddedilmiştir" dedi. Haniye, Hamas'ın silah bırakmayacağını ve İsrail'in işgaline karşı direnmeye devam edeceğini belirtti. Bu arada seçimlerde Hamas'ın devirdiği El Fetih'in silahlı kolu El Aksa Şehitleri Tugayı da, Hamas'ın seçimleri kazanmasının ardından İsrail ile ateşkesin söz konusu olmadığını belirterek, "kurşunlarımız doğrudan İsrail ve namussuzları hedef alacak" açıklamasında bulundu. Filistin'de 30 yıllık iktidarını kaybeden El Fetih'te iç hesaplaşma dönemi başladı. Dün sokağa dökülen El Fetih taraftarları, parlamentonun önünde araç yaktı, Filistin lideri Mahmud Abbas'ı istifaya çağırdı. İsrail de Hamas'ı uyardı İsrail Savunma Bakanlığı, Hamas milletvekillerine Gazze Şeridi ve Batı Şeria arasında seyahat etme özgürlüğü tanımayacaklarını duyurdu. ABD yönetimi ise, Hamas'ın iktidara gelmesinden dolayı Filistin'e yapılan yardımları gözden geçireceğini duyurdu. Seçimin galibi Hamas 1987 yılında kurulan ve İsrail ile savaşarak Filistin sokaklarında güçlenen Hamas, 25 ocakta yapılan Filistin seçimlerinin galibi oldu. Katılım oranının yüzde 77 olduğu seçimlerde Hamas, 132 üyeli Meclis'in 76 sandalyesini kazanarak, 43 sandalyede kalan El Fetih'i büyük bir yenilgiye uğrattı. Hamas bütün partilerle görüşmeye açık olduklarını belirterek, El Fetih ile koalisyon kurabileceklerinin sinyalini verdi. Hamas'ın beklenmedik zaferi uluslararası toplumda da geniş yankı uyandırdı. ABD Başkanı George Bush, İsrail devletini tanımayacaklarını söyleyen Hamas'ı uyardı ve "bu politikasından vazgeçmezse Hamas'la temasa geçmeyiz" dedi. AB Komisyonu'ndan ve Birleşmiş Milletler'den yapılan açıklamada da, Hamas'ın parlamentoya girmesi halinde silah bırakması gerektiği belirtildi. HAMAS KİMDİR? Hamas'ın kuruluş amacı İsrail devletini yok etmek ve İslami temellere dayalı bir Filistin devleti kurmak. Filistin'de 2004 yılının aralık ayında Yaser Arafat'ın ölümüyle başlayan ve ocak 2005'te Mahmud Abbas'ın devlet başkanlığıyla devam eden siyasi süreç, 18 ocak 2005'te yapılan parlamento seçimlerinde radikal dinci Hamas örgütünün zaferiyle sonuçlandı. 132 sandalyeli Filistin Meclisi'nde Hamas 76 sandalye kazanırken, Filistin lideri Mahmud Abbas'ın El Fetih hareketi 43 sandalyede kaldı. İsrail, ABD ve AB'nin 'terör örgütü' listesinde yer alan Hamas'ın elde ettiği bu sonuç, uluslararası arenada 'siyasi deprem' olarak yorumlandı. Hamas'ın bundan böyle nasıl bir politika izleyeceği, İsrail ile olan ilişkilerin ne seyirde ilerleyeceği 'merak' ve 'endişe' içinde bekleniyor. Zira ABD ve İsrail, Hamas ile görüşmeyi uzun bir süredir reddediyor. Siyasi anlamdaki büyük çıkışını bu seçimlerde yapan Hamas, Yaser Arafat'ın ölümünün ardından yerel seçimlere girmeye başladı ve Gazze, Kalkilya, Nablus gibi bölgelerde birçok sandalye kazandı. İsrail'in Gazze'nin tamamı ve Batı Şeria'nın bir bölümünden çekilmesi de Hamas cephesinde 'zafer' olarak yorumlandı ve propaganda aracı olarak kullanıldı. Onbinlerce destekçisi var Cesaret ve yüreklilik anlamına gelen ‘Hamas' İntifada'nın ilk yıllarında siyasi bir güç olarak faaliyet gösterdi. Örgütün kanlı eylemleri ise 1989 yılının eylül ayında başladı. Hamas, bugüne kadar İsrail hedeflerine yönelik birçok bombalı saldırı gerçekleştirdi. Örgüt tüm dünyada, gönüllü intihar komandolarının ‘Allah yolunda' gerçekleştirdiği ve yüzlerce sivil İsrailli'nin ölümüne yol açan intihar saldırılarıyla tanınıyor. Batı Şeria ve özellikle Gazze bölgesinde etkin bir güç konumunda olan Hamas'ın üye sayısı tam olarak bilinemiyor ancak onbinlerce destekleyicisi ve sempatizanı var. Örgütün kurucusu ve ruhani lideri Şeyh Ahmed Yasin, 2004 mart ayı sonunda Gazze'de namaz çıkışı düzenlenen bir İsrail hava saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Hamas'ın bir sonraki lideri Abdülaziz Rantissi de, Şeyh Yasin'in ölümünün üzerinden bir ay bile geçmeden, 17 nisan akşamı Gazze bölgesinde gerçekleştirilen bir İsrail roket saldırısında öldü. İkinci liderini de kaybeden Hamas yeni liderini belirledi ancak güvenlik gerekçesiyle ismini gizli tutuyor. Bu gizliliğe rağmen Hamas'ın yeni lideri olarak tanınan isim Mahmud El Zahar. Hamas'ın ülke sınırları içindeki lideri ise İsmail Haniya. Hamas'ın barış sürecindeki konumu Hamas, bugüne dek Filistin ile İsrail arasındaki barış sürecinin en güçlü muhalifi olarak görüldü. Arafat döneminde Hamas'ın İsrail hedeflerine yönelik bombalı saldırıları, barış süreci açısından önemli bir engel oluşturdu. İsrail bu saldırıları koz olarak kullandı ve Arafat'ı barışı sağlayamamakla suçladı. Hamas, Ortadoğu'da barış için yol haritasını da kabul etmiyor. İsrail, Filistin'den yol haritası görüşmeleri öncesi şiddetin durdurulmasını istemiş, Filistin Başbakanı Ebu Mazen de Hamas ile aynı masaya oturarak örgütün meşrulaşması yolunda önemli bir adım atmıştı. Ancak Hamas masadan yine saldırı tehditleri savurarak kalktı. İşgal edilmiş topraklardaki İsrailliler'e yönelik eylemlerin süreceğini açıkladı ve bölgede yaşayan yabancıları ülkeyi terk etmeye çağırdı. Hamas nasıl bir zeminde oluştu? 1987 yılının son günlerinde İsrail'de ve işgal edilmiş topraklarda yaşayan Filistin halkının İsrail'e karşı başlattığı ayaklanma ‘İntifada' olarak adlandırılıyor. İki toplum arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle ortaya çıkan bu büyük halk ayaklanması 1993 yılına dek sürdü. Gazze'de İsrailli bir esnafın bilinmeyen bir nedenle öldürülmesi İntifada'nın başlamasının ilk kıvılcımıydı. Bu olaydan bir gün sonra, 8 aralık 1987 tarihinde İsrail'e göre bir kaza, Filistin'e göre ise kasıtlı bir cinayet meydana geldi: Cebeliye Mülteci Kampı'nda yaşayan Filistinli işçileri taşıyan araca bir İsrail kamyonu çarptı ve olayda altı Filistinli öldü. Çok geçmeden Gazze misilleme söylentileriyle çalkalanmaya başladı. Misilleme söylentilerinden rahatsız olan İsrail, askerlerini mülteci kampına yollayıp Filistinliler'in cesetlerini ailelerinden zorla geri aldırdı. İsrail bu son hamlesiyle milyonlarca Filistinli'yi kenetleyip başkaldırı için kusursuz bir zemin oluşturduğundan habersizdi... Olayların ertesi sabahı sokaktaki İsrail askerlerine taş atan Filistinli bir genç, İntifada'yı başlatacak ilk eylemi gerçekleştirdi. Bundan böyle Filistin halkı İsrail askerlerinin her türlü saldırısına taş atarak cevap verecekti. Filistin halkının taşlı saldırılarına tank, silah ve işkenceyle karşılık veren İsrail ise, dünya kamuoyunun büyük tepkisini çekti. Hamas'ın kuruluşu Hamas, 1987'nin aralık ayında birinci İntifada'nın başlamasından kısa bir süre sonra Mısır'daki Müslüman Kardeşler örgütünün Filistin kanadı olarak kuruldu. Örgütün lideri ileride ateşli söylevleriyle ünlenecek, tekerlekli sandalyeye mahkum Şeyh Ahmed Yasin'di. Gazze Şeridi'ndeki Filistin mülteci kamplarında büyüyen Yasin, El Ezher Üniversitesi'nde okumuş, radikal İslam düşüncesini benimsemişti. Hamas, Müslüman Kardeşler örgütünün sağladığı yurtdışı bağlantıları sayesinde ekonomik sıkıntı çekmedi. Yabancı devletlerin yanı sıra yurtdışındaki İslamcı grupların da ekonomik desteğini gördü. Ekonomik gücünü daha çok Filistin halkının gündelik hayatını iyileştirmek için kullandı. Filistin halkı da hizmetlerinin karşılığı olarak örgüte azımsanmayacak nitelikte bağışlarda bulundu. Hamas, İntifada döneminde Filistin halkını örgütleyen ve yönlendiren başlıca güçlerden biri olarak kısa bir süre içinde Ortadoğu'nun en etkin konumlarından birine geldi. Örgüt 1989 eylül ayından bu yana eylemlerini sürdürüyor. Ancak intihar saldırıları 2004 yılından beri düzenlenmiyor. İdeolojisi ve amacı Hamas'ın kuruluş amacı, Ürdün Nehri'nden Akdeniz'e kadar olan-İsrail'i de kapsayan-topraklarda İslami yönetime dayalı, özgür bir Filistin devleti kurmaktı. Hamas, Filistin lideri Yaser Arafat yönetimindeki Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) İsrail karşısındaki pasif politikasını eleştiriyor, İsrail'in Filistin topraklarındaki varlığının sona erdirilmesini istiyordu. Özgürlüğü sağlamanın yolunun silahlı mücadeleden geçtiğine inanan Hamas, askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları kurulur kurulmaz cihat ilan ederek ideolojisini hayata geçirdi. Hamas, FKÖ'nün Filistin'deki tek ulusal güç olarak tanınmasına ve Filistin halkının tek temsilcisi olarak görülmesine de karşı çıkıyor, örgütün laik ideolojisiyle çatışıyordu. CNN TÜRK YORUM YAZIN
|
|