559 belediye köye dönecek

29 il özel idaresi, 1591 belde belediyesi ile 16 bin 82 köyün tüzel kişiliğinin sona ermesini ve 56 milyon kişinin büyükşehir belediyesi sınırları içinde yer almasını öngören tasarı Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sunuldu.

Tasarının yasalaşması halinde Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illeri büyükşehir olacak. Bu şehirlerde 34 yeni ilçe belediyesi kurulacak.

Köy ve belde belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılacak. Ayrıca büyükşehirlerde İl Özel İdareleri de kaldırılarak yerlerine, Yatırım İzleme Koordinasyon Merkezleri kurulacak. Türkiye genelinde nüfusu 2 binin altında kalan 559 belediye de köye dönüştürülecek. AK Parti kanunun 27 Ekim 2013 tarihinde yapılacak yerel seçimlerde geçerli olabilmesi için 27 Ekim tarihinden önce Meclis'ten geçirmeyi amaçlıyor. Bu tarihe kadar yasa Meclis'ten geçmezse kanunun uygulanabilmesi için Anayasa değişikliği gerekecek.

KÖYLERİN TÜZEL KİŞİLİĞİ KALKIYOR

Mevcut büyükşehirler ve büyükşehir yapılacak illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerin tüzel kişilikleri kaldırılıyor. Tasarının yürürlüğe girmesi ile 56milyon vatandaş büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde yaşamaya başlayacak.

29 il özel idaresi, 1591 belde belediyesi, 16 bin 82 köyün tüzel kişiliği sona erecek. Köyler mahalle haline gelecek. Belediyeler ise bağlı bulundukları ilçenin belediyesine dahil edilecek. Kanun tasarısıyla mevcut büyükşehirle büyükşehir olacak illerde bulunan İl Özel İdareleri'nin tüzel kişiliği de kaldırılacak. Kaldırılan il özel idarelerinin görev ve sorumlulukları ilgisine göre bakanlıklara, ilgili kuruluşlara, Hazine, valilik, büyükşehir belediyesi veya ilçe belediyesine verilecek.

Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde yatırım ve hizmetlerin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve denetlenmesi için Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezleri kurulacak. Merkezler, ilin tanıtımı ve merkezi idarenin taşrada yapacağı yatırımların koordinesini sağlayacak. Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları ödeneğini göndermek şartıyla illerde yapacakları her türlü yatırımı bu merkezler aracılığıyla yürütebilecek.

ÖZEL BÜTÇELİ OLACAK

Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezleri'nin sevk ve idaresi vali tarafından görevlendirilecek bir vali yardımcısı tarafından yürütülecek. Merkez hukuk, afet ve acil yardım, yatırım izleme, rehberlik ve denetim, strateji ve koordinasyon birimlerinden oluşacak. İlçelerde ise bu görev kaymakamlar tarafından yürütülecek. Merkezler özel bütçeli kuruluşlar olacak.

Vali tarafından hazırlanan İçişleri Bakanlığı'nca uygun görülürse Başbakanlığa sunulacak. Başbakan'ın onayı ile yürürlüğe girecek. Kurumun üst yöneticisi vali, harcama yetkilisi ile vali yardımcısı olacak. Merkezin gelirleri "genel bütçe ve vergi gelirlerinden verilecek pay, merkezi idare kuruluşlarınca gönderilecek ödenek, faiz, kira ve hizmet gelirleri, bağış ve yardım gelirlerinden" karşılanacak. Merkezin gider kalemlerini ise şunlar oluşturacak: "Doğal afet ve yardım giderleri, her türlü proje giderleri, avukatlık, danışmanlık ve denetleme giderleri, temsil tören ve ağırlama giderleri, tanıtım ve ödüllendirme giderleri, personel giderleri, görev ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılacak giderler."

750 BİN NÜFUS SINIRI

Mevcut Büyükşehir Belediye Kanunu'nda da bazı değişiklikler yapıldı. İllerin büyükşehir olabilmesi için nüfusunun 750 binden fazla olması şartı getirildi. Büyükşehirlerin sınırları il mülki sınırları olarak değiştirildi. İlçe belediyelerinin sınırları ile ilçe mülki sınırları haline getirildi.

İL ENCÜMENİ 7 KİŞİ OLACAK

İl encümeni valinin başkanlığında genel sekreter ile 5 üyeden oluşacak. Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 1,5'i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 4,5'i büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine, yüzde 0,5'i ise il özel idarelerine aktarılacak.

Köylere 5 yıl vergi muafiyeti

Tüzel kişiliği kaldırılan köylerden Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl boyunca alınmayacak. İçme ve kullanma suları için alınacak ücret 5 yıl boyunca en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek. Mahalleye dönüştürülen köylerde imar düzenlemesi bağlı bulunduğu ilçe belediyesi ya da talep edilmesi halinde büyükşehir tarafından yapılacak. İmar mevzuatı doğrultusunda yörenin geleneksel, kültürel ve mimari özelliklerine uygun mimari projeler yapılabilecek. Bu projelerin alan sınırlamasını belirleme yetkisi ilçe belediyesinde olacak.

BÜYÜKŞEHİR YETKİLERİ

Büyükşehir belediyelerinin yetki ve sorumlulukları, mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve yapmak yaptırmak bakım ve onarımını sağlamak olarak belirlendi. Bu yolların temizlik ve karla mücadele çalışmalarını da büyükşehir belediyeleri yapacak. İlan ve reklam asılacak yerleri büyükşehir belediyeleri belirleyecek. İsim verme yetkisi belediyelerde olacak. Afet riski taşıyan binaların boşaltılması ve yıkılması yetkisi belediyelere verilecek. Ulaşım düzenlenmesinden de belediyeler sorumlu olacak. Belediyeler elde ettikleri otopark gelirlerini büyükşehir belediyelerine aktaracak. Bu paralar otopark yapımı ve otopark yapımı için arsa alımında kullanılacak. Mahalleye dönüştürülen köylerde bulunan orman köylüleri için tanınan hak ve sorumluluklar devam edecek. Belediyeler mabetlerin bakım ve onarımlarını yapabilecek. Mabetlere indirimli veya ücretsiz su verebilecek. Nüfusu 100 binin üzerindeki belediyeler kadınlar ve çocuklar için konuk evi açmak zorunda olacak. Diğer belediyeler de arzu etmeleri halinde konuk evi açabilecekler.

559 BELEDİYE KÖY OLACAK

Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler mevcut personeli, taşınır ve taşınmaz malları, iş makineleri ve diğer araçları, borç ve alacaklarını kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde ilçe belediyelerine bildirmek zorunda olacak. Personel ve mallar büyükşehir belediyelerine devredilecek. Kapatılan il belediyesinin malları ise büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasında paylaştırılacak. Kanun ile tüzel kişiliği kaldırılan köylerde görev yapan geçici ve gönüllü köy korucuları halen görev yaptıkları yerlerde görev yapmaya devam edecekler. Kendilerine tanınan haklardan aynen yararlanmayı sürdürecekler. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre nüfusu 2 binin altında olan 559 belediye ilk mahalli idareler genel seçiminden geçerli olmak üzere köye dönüştürülecek. Bu belediyelerin personel, mal, borç ve alacakları il özel idaresine devredilecek.

BİNGÖL'DE BU BELEDİYELER KAPANIR!

Bu ay içerisinde Meclis'ten geçirileceği ön görülen yasa, Bingöl'ü olumsuz etkileyecek. Bingöl'de, merkeze bağlı Ilıcalar Beldesi ve Sancak Beldesi, Solhan İlçesine bağlı Arakonak Beldesi, Genç İlçesine bağlı Servi Beldesi ile Çaytepe Beldesi bulunuyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2011 verilerine göre nüfusu 1.971 olan Servi Belediyesi ile nüfusu 1.074 olan Çaytepe Belediyesi, yasa kapsamında kapanacak belediyeler listesinde yer alacak.

‘Nüfusu 2 binin altındaki belde belediyeleri kapatılacak' ifadesinin nüfusu 2 bin altında olan ilçe belediyeleri için de geçerli olup olmadığı belirtilmiyor. İlçelerinde bu kapsama alınması halinde TUİK'İn 2011 verilerine göre nüfusu 1.295 olan Yayladere İlçesi ile nüfusu 1.317 olan Yedisu İlçesi belediyeleri de kapanacak. İlçe belediyelerin de kapanması durumunda Bingöl'ün 7 olan ilçe belediyesi sayısı 5'e, 5 olan belde belediye sayısı ise 3'e düşecek.

Yasanın sadece belde belediyelerini kapsaması halinde ise sadece Servi ve Çaytepe Belediyeleri kapanacak.

BÜYÜKŞEHİR TASARISIYLA 3 BİN 200 KADRO AÇILIYOR

TBMM'ye sunulan 13 büyükşehirle ilgili tasarıda, bazı bakanlıklara 3 bin 230 kadro ihdas edildi.

Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van'ın büyükşehir belediyesi olmasına ilişkin kanun tasarısı ile bazı bakanlık ve kurumlara kadro ihdas edildi.

Tasarısıyla, İçişleri Bakanlığı'na bin 285, Sağlık Bakanlığı'na 504, Milli Eğitim Bakanlığı'na 384, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na 264, Maliye ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık bakanlıklarına 216'şar, Gençlik ve Spor Bakanlığı'na 72, Diyanet İşleri Başkanlığı'na 120, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'ne 144, Emniyet Genel Müdürlüğü'ne 24 kadro ihdas edildi.