5 mektup bıraktı

Türkiye'nin 80'li yıllarına damgasını vuran ismi ‘Banker Kastelli' 75 yıllık yaşamına Kadıköy'deki kiralık ofiste son verdi. Abidin Cevher Özden'den geriye sadece “Piyasaya borcum var, alacaklılardan bunaldım” yazan 5 mektup kaldı

Türkiye'nin kriz yıllarının en önemli kahramanlarından biriydi. Önce ünlü isimlerin rol aldığı dev reklam kampanyalarıyla halkın güvenini kazandı. Kısa sürede 550 bin kişiden 3.5 milyar dolar para toplandı. Ancak zor yıllar ve serbest piyasa ekonomisine geçiş sürecinde aynı hızla düştü. 1982'de alınan bir karar onun sonunu getirdi.

Yıllar önce kısa yoldan parasını değerlendirmek isteyen emekli, işçi ve esnafın kuyruk olduğu ve her şeyini onun batışıyla yitirenlerin kuyruk olduğu Kadıköy Efes Çarşısı'nda bir başka hareketlilik vardı. İsyan eden kalabalığın sesi yerine, ölüm sessizliği sardı çarşıyı. Banker Kastelli olarak hafızalara kazınan ve bir dönem simge ismi olan Abidin Cevher Özden, sabah saatlerinde aynı binadaki kiralık ofiste yaşamına son verdi. Hızlı yaşamının başladığı yerle bittiği yer aynı oldu.

75 yaşındaki Özden, dün sabah koruması ve şoförüne yalnız kalmak istediğini söyleyerek Efes Çarşısı'nın 2. katında bulunan Kastel Emlak İnşaat ve Turizm A. Ş. adlı işyerine çıktı. Bir süre sonra alt katta bekleyen koruması Erkan Şat, silah sesleri duydu. Ofise çıkan Şat, Özden'i, misafir bekleme bölümündeki koltuklar üzerinde kanlar içinde buldu. Özden'in hayatını kaybettiğin anlaşılması üzerine polis olay yerine geldi. Yapılan incelemede Özden'in silahla ağızına ateş ederek yaşamına son verdiği belirlendi.

Özden'in, koruması Erkan Şat'ın bir süre önce kendisine hediye ettiği 657 Magnum marka tabancayla intihar ettiği öğrenildi.

Ofiste yapılan incelemede kendisinin kaleme aldığı zarf içinde 4 mektup bulundu. Mektuplardan biri savcıya, diğerlerinin ise Beşiktaş Spor Kulübü Başkanı Yıldırım Demirören'in babası işadamı Erdoğan Demirören, çocukları ve hizmetçisine yazıldığı anlaşıldı. Özden'in bir mektup da üç gün önce avukatına verdiği belirlendi.

ABİDİN Cevher Özden “savcıya verilecek” diye yazdığı zarftaki mektubunda, haksız yere suçlandığını, basının üzerine çok geldiğini savundu. Özden notunda, “Bugüne kadar işlerim ters gitti. Niyetim; kimseyi aldatmak ve kandırmak değildi. Bu nedenlerle ailemle aram bozuldu. Ölümümden kimse sorumlu değildir” ifadelerine yer verdiği öğrenildi. Hizmetçisine bıraktığı mektubunda ise eşine iyi bakmasını istediği anlaşıldı.

Polis ekipleri, Özden'in koruması Erkan ve şoförü Aygün'ün ifadesini aldı. Bu sırada, Özden'in 7 ay önce işten çıkardığı sekreteri Pınar Yaşar da haberi alınca işhanına gelerek gözyaşı döktüğü gözlendi. Yaşar gazetecilerin soruları üzerine, “Son zamanlarda çok içine kapanıktı, maddi sıkıntıları olduğunu biliyorduk. Bu sıkıntıları hep içine atardı” dedi.

Yaşamı aslında Türkiye tarihiyle kilometre taşları gibiydi. 80 sonrası anlatan her film ya da her romanda mutlak adının geçmesi gereken isimdi Abidin Cevher Özden. Trabzon'un Sürmere İlçesi Başytımar Köyü'nde 1933'te dünyaya gelmişti. Köyden geçen nehrin kıyı kesimine bölgede Kastel deniyordu. Ailede ismini buradan aldı. Baba Hacı Tahir Kaptan 25 mavna sahibiydi. Karadeniz sahilleri ile Rusya arasında ticaret de yapıyordu. Özden aslında doğuştan varlıklı bir ailedendi.

Ancak asıl ismini duyarması, 1980'lere denk geldi. Bankerlik sistemini Türkiye'ye getiren isim oldu. Banker Kastelli adıyla 550 bin kişiden 3.5 milyar dolar topladı. Ancak durgunluk ve kriz, Banker Kastelli'yi zirveye çıkardığı hızla indirdi! Halkın vadesi gelen ana para ve borçlarını ödeyemeyince “35 sayılı Kanun Hükmünde Kararname” ile Banker Kastelli'nin şirketleri tasfiye edildi. 18 Haziran 1982'de de Bankalar Birliği'nin mevduat sertifikalarını bankerler aracılığıyla satmama kararı almaları üzerine Kastelli dönemi sona erdi. Banker Kastelli de bu kararın alındığının hemen ertesi günü yurt dışına kaçtı. Elleri kelepçeli Türkiye'ye getirildi, davası 8.5 yıl sürdü. Daha sonra aklandı, itibarı iade edildi.

‘GÜVEN TECRÜBEDEN DOĞAR' DEMİŞTİ

Bankalar, bankerler aracılığıyla mevduat sertifikası satmama kararlarını, bankerlere karşı güvenini yitirmiş halka gazete ilanlarıyla duyurdu. Ancak aynı sırada Banker Kastelli'nin gazetelerdeki ilanları da sürüyordu. Televizyon reklamları da yapan Banker Kastelli, Türkiye'nin en ünlü artist ve aktörlerini oynattığı reklam filmlerinde, “Güven tecrübe edilmez, tecrübeden doğar” diyordu. Kastelli, bu reklamlar TV'de dönerken, gazetelerde ilanları varken 19 Haziran 1982'de İsviçre'ye kaçtı. 22 Haziran'da döneceği görülüyordu ama dönüşü bir hayli gecikti. Türkiye'ye döndüğünde de hakkında verilen gıyabi tutuklama kararı vicahiye çevrilerek Bayrampaşa Cezaevi'ne gönderildi.

ABİDİN Cevher Özden'in adı uzunca bir süreden sonra polisin düzenlediği bir operasyonda gündeme geldi. “Suç örgütü kurmak”la suçlanan Kürşat Yılmaz'a yönelik operasyonda Korkmaz Yiğit, İbrahim Tatlıses, Tuğba Özay gibi kişilerle birlikte Banker Kastelli'nin adı da örgüt üyesi olarak geçti. Kemal Gülman ile Zincirlikuyu'daki Yeşil Vadi evlerinde ortak olan Korkmaz Yiğit, bu alacağını borçlu olduğu Abidin Cevher Özden'e devretmişti. Özden de bu 5 milyon dolarlık bu alacağı Gülman'dan tehdit yoluyla 12 milyon dolar olarak tahsil ettiği iddiasıyla operasyon kapsamına alınmıştı.

Davanın 1 Haziran 2006 tarihindeki duruşmasında Özden, 1957'den beri borsacı olduğunu aylık gelirinin ise 25-30 bin YTL'yi bulduğunu söylemişti.

Özden, 20 Mayıs'taki duruşmada “Türkiye kamuoyunda tanınmış bir insanım ve beraaatimi istiyorum” demişti. Cevher Özden'in 56,5 yıla kadar hapsini istemişti.

Özden'in basına yansıyan son fotoğrafı 20 Mayıs günü Beşiktaş'taki adliye bahçesinde çekilen bu fotoğraf oldu.

SON zamanlarda işlerinin bozulduğunu söyleyen Özden, piyasaya bir miktar borcu bulunduğunu, alacaklıların kapısına geldiklerini ve bu nedenle bunaldığını anlatmıştı.17 Mayıs'ta da Kastelli'nin 370 bin YTL'lik borcu yüzünden kefil olan 50 yıllık eşi Mukadder Özden'in Nişantaşı'ndaki evine haciz gelmişti. Mukadder Özden'in ilk eşinden olan oğlu Süleyman Cemil Bahadır da haciz işlemi nedeniyle Cevher Özden'i topa tutmuştu. Özden son olarak TMSF'nin Balkaner Ailesi'nden haczettiği pırlanta, altın, yakut ve inciden oluşan 243 parça mücevherin satışı sırasında salonu basmıştı.

TÜRKİYE'nin bu ilk bankerlik ve banka krizinden mali sistem de darbe yedi. O dönemde Turgut Özal ve Kaya Erdem'in Ziraat Bankası ve Pamukbank aracılığıyla Banker Kastelli'ye kredi sağlamaya çalıştığı ancak, bunu başaramadığı öne sürüldü. Özden geçen yıl 18 Temmuz'da da, 1982 yılında aşırı dozda uyuşturucudan hayatını kaybeden üvey oğlu Hakan Bahadır'ın kabri başında silahını ateşledi. Ancak daha sonra bunun intihar girişimi olmadığını savunarak, “Oğlum hayatını kaybettiğinde yanında değildim. Şu meşhur ‘banker' davaları yüzünden haksız yere içeride tutuluyordum. Çok doluydum, havaya ateş ettim” dedi. Özden 6 çocuk babasıydı.

ABİDİN Cevher Özden intiharının ardından bir not da avukatına bıraktı. Ancak notu henüz görmediğini söyleyen Tufan Atlı ilginç bir açıklama yaptı. Özden'in kendisine 3 gün önce ‘İçeriğini kimseye söylememek kaydıyla' bir mektup bıraktığını ancak mektubu henüz okumadığını anlattı.

Özden'in Efes Çarşısı'ndaki bürosuna gelen avukatı Tufan Atlı, şunları söyledi: “Bürosunda ağzına ateş ederek intihar etmiş. Bu kez başardı. Karacaahmet'te oğlunun mezarı başında intihara teşebbüs ettiği silahtan farklı bir silah kullanmış. En son 2-3 gün önce görüşmüştüm. Bana, içeriğini hiç kimseye söylemememi istediği bir mektup bırakmıştı. Mektubu henüz açıp okumadım. En son 3-4 ay önce bir teşebbüsü olmuştu. Sıkıntısı vardı. Refahtan gelen bir insanın büyük krize düşmesi insanı bunaltıyor. 1988 yılında sıkıntıya düştüğünde, bunu aşacağımızı söylemiştik ve krizi aşmıştık. Son görüşmemizde, önümüzdeki sıkıntıları yine aşacağımızı söyledim. Kendisi tüm borçlarını ödemişti”

Atlı, AKŞAM'ın “Mektubu okusanız belki bir intiharı önleyecektiniz” şeklindeki sorusuna, “O intiharı kimse önleyemezdi” dedi.

CEVHER Özden'in intiharı ailesini de şoke etti. Oğlu Nedim Özden, babasının intihar ettiğini inanmadığını belirterek, “adli tıptan gelecek raporu beklediklerini söyledi. Babası ve annesi ile aynı evde yaşayan Özden, şunları anlattı: “Babam sabah saat 09.30'da evden çıkarken çok iyi görünüyordu. Hatta şakalaştık. 4 yıl önce açık kalp ameliyatı geçirdi. Açık kalp ameliyatlarının ardından insanlar depresyona girebiliyor ve çeşitli travmalar yaşayabiliyor. Fakat yine de babamın intihar ettiğini düşünmüyorum. Herhangi bir sorunu yoktu. Türkiye ekonomisine büyük katkıları vardı. Bazı genç arkadaşlar Türkiye'nin yakın tarihini bilmeden onun hakkında atıp tutmuşlardı. Bu haberler babamı çok üzmüştü. Borsanın kurulmasında büyük katkıları oldu. Bunu kimse unutmasın.”

Annesi ile babasının arasında bir sorun olmadığını söyleyen Özden, “Bu ev annemin üzerine. 2007'de eve haciz geldi. Bir avukat annemi kandırmış. Annem 80 yaşında ve parkinson hastası. Babamın ekonomik sorunu yoktu” dedi.

Apartman görevlisi Kemal Erdoğan ise, “Cevher Bey sabah çok üzgün görünüyordu. 8 yıldır burada çalışıyorum. İlk kez omzuma vurarak ‘Allahısmarladık' dedi. Ağzını tutarak binaya baktı” diye konuştu.

ABİDİN Cevher Özden büyük bir şirketin sahibiyken 24 Ocak kararlarıyla battı. Banker sisteminden faydalanmak isteyen dolandırıcılar onun da batışını getirdi.

Yedi ay önce tüm bütün çalışanlarının işine son verdiği sadece, koruması, şoförünün kaldığı öğrenildi. Abidin Cevher Özden'in ayrıca, son elinde kalan ofisini de 2 ay önce sattığı, sekreter odası olarak kullandığı bölümü kiralayıp, kendisine ofis yaptığı öğrenildi.

Banker Kastelli reklamları, 80'li yıllara damgasını vurmuştu. Vatandaşın elindeki bütün parayı yatırmasında bu reklamların etkisi büyük oldu. Reklam filmlerinden birinde Türk sinemasının en ünlü isimleri rol aldı. Kadro aslında o dönem ‘Unutulmayanlar' adlı filmde rol alan ekipti. Film iş yapmadı. Ancak çok beğenen biri vardı: Banker Kastelli. Cevher Özden, dev kadroya iş teklif etti. Cüneyt Arkın, Fikret Hakan, İzzet Günay, Ekrem Bora, Eşref Kolçak ve Selma Güneri böylece reklam filminde buluştu. Oyuncuların büyük bölümü o yıllardan bugüne Kastelli ile dostluğunu sürdürdü. Acı haber üzerine ise yorumları şöyle oldu:

Çok üzüldüm, çok sanatsever bir adamdı. Savaşmayı seven bir adamın intihar gibi bir yenilgiyi neden kabul ettiğini hâlâ anlayabilmiş değilim. Dostluğumuz çok eskilere dayanıyor. Sanırım 1950'li yıllarda tanışmıştık. 1981 yılında Kastelli reklamında oynamıştım. Son zamanlarda pek görüşemiyorduk ama sürekli ‘Gidip şu adamı bir ziyaret edeyim' diyordum, kısmet olmadı.

80'li yıllarda birkaç arkadaş ‘Unutulmayanlar' diye bir film çekmiştik. Filmde ben, Fikret Hakan, Ekrem Bora, Cüneyt Arkın, Selma Güneri ve Eşref Kolçak rol aldı. Film iş yapmadı, epey zarar ettik. Ama film Kastelli'nin hoşuna gitmiş. Reklamında oynamamızı teklif etti, kabul ettik. 30 yıla dayanan bir dostluğumuz vardı. İntihar edecek bir insan değildi, hayata bağlı ve güçlü bir insandı.

1980'lİ yıllarda reklam filmi sırasında tanışmıştık. Dostluğumuz hiç eksilmedi. Reklamlarında oynarken de çekimler bitmeden paramızı ödemişti. Bizim ekipten kimseye borçlu kalmadı. Bazı olayları gururuna yediremediği için intihar ettiğini düşünüyorum. En son 2 ay önce görüştük. İntihar etmesi benim çok tuhafıma gitti. Hepimizin başı sağolsun, çok değerli bir insandı.

İntihar ettiğini duyunca şok oldum. Samimi olarak söylüyorum çok üzüldüm. O hiçbir zaman kötü niyetle iş yapan bir adam olmadı. Tüm hayali bir banka kurmaktı ama kurdurmadılar. Bu hayalini gerçekleştirememenin üzüntüsünü hep yaşadı El sallanarak yolcu edilip, ertesi gün ‘Kaçtı' denmesi onu çok hırpalamıştı. Gururlu ve iyi bir insandı. Hayat onu da savurdu gitti işte.

ONU 1981'de tanıdığımda bir imparatordu. Bugün Türkiye'nin finans gücünü elinde tutan ne kadar işadamı varsa ondan direkt ya da endirekt faydalanmıştır. Salı (bugün) günü telefonlaşmaya karar verdik. Büyük sermayecilere, yardım etti. Onlar ise zamanında kendilerini iflastan kurtaran adama yardım etmedi. Bana bunları anlattı. Şimdi aynı insanlar cenazede ‘iyi adamdı', diyecekler. Karısının rahatsızlığı onu çok sarstı. İntiharının temelinde çaresizlik yatıyor. En son cuma günü konuştuk, paraya ihtiyacı vardı. Zaten ölen oğlunun mezarı başında intihar edeceğini söylemiş ve orada silahla ateş de etmişti. Allah rahmet eylesin.”

Akşam