4.8 milyar tl'lik cezanın perde arkası

Başlarken...
8 Eylül 2009 Salı saat 08.45. Doğan Grubu'ndan borsaya yapılan açıklama, Türkiye'nin ekonomi gündemine bomba gibi düştü. Maliye'ye bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı'nda görevli Gelirler Kontrolörleri, Doğan Yayın Holding'in (DYH) 2005-2007 hesap dönemlerini incelemiş ve bağlı ortaklıklar arasındaki hisse devrinde usulsüzlükler tespit edip Türk ekonomi tarihinin en büyük vergi cezalarından birini kesmişti: 3 milyar 755 milyon TL. Gelirler Kontrolörleri, Doğan Grubu'nun 28 radyo ve TV'sinin grup şirketleri içinde el değiştirmesi sırasında bir vergi doğduğunu söyleyerek kestiği 3.8 milyar liraya yakın cezaya karşılık Doğan Grubu "Bu bir hisse değişim işlemidir, vergi doğurmaz" diyerek karşı çıktı, çıkmaya da devam ediyor. Bugün gecikme faiziyle birlikte ceza 4.8 milyar liraya ulaştı. 8 Eylül'den bu yana süren tartışmalarda gelinen son nokta, tarafların geçen hafta ortasında Ankara'da Merkezi Uzlaşma Kurulu'na girmesiydi. Taraflar uzlaşamadı ve iş mahkemeye kaldı. Ancak taraflar onlarca kişiye bilgi almak için danıştı ve yazılan çizilen yüzlerce köşeyazısı, haber nedeniyle iş artık kamuoyunda aleniyet kazandı. Biz de kamuoyunu 3 aydır meşgul eden bu cezayla ilgili olarak bilinen bilinmeyen tüm bilgileri bu yazı dizisiyle alt alta koyduk. Bugüne kadar yazılan raporlardan derlenen bilgiler yanında Doğan Grubu'nun savunması da bu dizide yer alacak. Gelirler Kontrolörleri, 28 Mayıs 2009'da kapısını çaldı Doğan Grubu'nun. Kontrolörler, Doğan Grubu'nun tüm belge ve defterlerini incelemek istediğini bir yazı ile bildirdi. Doğan Grubu da "İşyerine buyurun gerekli denetlemeleri yapın" diyerek kontrolörleri 11 Haziran'da Doğan TV Center'a davet etti. 12 Haziran'da binaya giden kontrolörler belgelerin henüz hazır olmadığını görünce süre vererek binadan ayrıldı. 17 Haziran'daki ziyarette de eli boş dönen kontrolörler defter ve belgeleri 22 Haziran'da alabildi. 15 vergi inceleme raporu 10 Ağustos 2009'da bitti. Raporlarda Doğan TV Holding, D Yapım, Doğan Prodüksiyon ile Alp Görsel'e toplam 3 milyar 755 milyon liralık vergi cezası kesti. Cezanın 1 milyar 877 milyon TL'si vergi aslı, 1 milyar 877 milyon lirası vergi ziyaı, 60 bin TL'si usulsüzlük cezası ve 282 bin lirası da özel usulsüzlük nedeniyle kesildi. Sonraki süreçte buna bir de gecikme faizi eklendi ve rakam 4.8 milyar liraya ulaştı. Peki 8 Eylül'den bu yana üç aydır büyük tartışma yaratan raporda 4.8 milyar liralık cezaya neden olacak neler yapılmıştı?
FİTİLİ SATIŞ ATEŞLEDİ
Fitili ateşleyen gelişmeler Kasım 2006'da başladı. Doğan Grubu, 16 Kasım 2006'da Doğan Yayın Holding'in yüzde 99.51 iştiraki olan Doğan TV Holding (D TV) hisselerinin bir kısmının devri için Alman Axel Springer'le görüştüğünü açıkladı. 26 Aralık 2006'da da D TV'nin yüzde 25'i Alman Axel Springer'e 375 milyon euroya devredildiği duyuruldu. Ancak Aralık'ta kontrolörlerin dikkatini Doğan TV Holding'te 7-27 Aralık 2006'daki hisse devirleri dikkat çekmişti. 28 radyo ve TV'nin yer aldığı şirketler Doğan TV'den 20 gün içinde sırasıyla D Yapım AŞ, DProdüksiyon ve Alp Görsel AŞ'ye devredildi Tarihi cezayı getiren olaylar da bu 20 günlük devirlerden kaynaklandı. Doğan Grubu, şirketlerin 'jet' devirlerini yeniden yapılandırmayla ilişkilendirdi. 2005'te Star TV'yi satın alan Doğan Grubu ve Doğan Yayın Holding altındaki D TV Holding bünyesinde onlarca TV ve radyo bulunuyordu. Elde edilen bilgilere göre yeniden yapılanmada hukuki, idari, finansman ve muhasebe işleri D TV Holding'e, iç ve dış yapımlar D Yapım AŞ'ye, pazarlama ise Alp Görsel'e verilmişti. Doğan Grubu, bu hisse devirlerini Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 19/c ve 20'nci maddesine dayanarak yapmıştı. Söz konusu maddelerin ilkinde yapılan devirlerin bir hisse değişimi olduğu belirtiliyor 20'nci maddede ise bu işlemlerden doğan kârın hesaplanmayacağını ve vergilendirilmeyeceğini iddia ediyordu.

DEVİR İSTİSNAYA UYMUYOR
Oysa Gelirler Kontrolörleri böyle düşünmedi. Onlara göre, hisse değişimi ve buna bağlı olarak vergi istisnası için; önceden yönetim ve hisse çoğunluğu elde olmayan bir şirkette yönetim ve çoğunluğu elde edilmesi gerekiyordu ve Doğan Grubu'nun devirleri bu istisnaya uymuyordu. Kontrolörler, şirketlerin yönetimlerinin hisse değişimi sonrası değişmediğinin altını kalın çizgilerle çizdi. Buna bağlı olarak da "Zaten yönetimi aynı ellerde. O halde hisselerin değişiminden doğan karlar vergilendirilmeli" sonucuna vardı. Özetle; kontrolörlere göre bu devirler alelade hisse satışıydı ve vergi ödenmeliydi. Doğan Grubu ise bunun bir hisse satışı değil hiçbir kar sağlamayan ve servet değişimi yaratmayan bir hisse değişim işlemi olduğunda ısrar etti, ediyor. Hisse değişimi olduğu için toplam defter değeri 624 milyon 220 bin lira olan 28 TV ve radyonun devirlerinde fatura da düzenlememişti. Devirler geçici ilmuhabere dayanılarak yapılmıştı. Çünkü ilmuhaber gerçek hisse çıkana kadar hisse senedi yerine geçebiliyordu. Doğan Grubu'na göre D Yapım 28 radyo ve TV'nin daha önce yönetim ve hisse çoğunluğuna sahip değildi. Doğan Grubu, 'Hisse değişimlerinin grup içi ve dışı olması arasında hiçbir fark yok' diyerek kendini savundu. Özetle, bunun hisse değişimi olduğunu ve vergi doğurmadığını söyleyen Doğan Grubu'na karşılık Kontrolörler "Bu alelade bir hisse satışıdır ve vergi doğmuştur" diyerek vergi hesapladı.
KURŞUN KALEMLİ İŞLEMLER PAY DEFTERLERİNE İŞLENMEDİ
KONTROLÖRLERİN ayrıntılarda yakaladığı konulardan biri de 28 radyo ve TV'nin ortağı olarak yapılan işlemlerin kayıtlara kurşun kalemle geçilmesiydi. 28 TV ve radyo, 7 Aralık 2006'da geçici ilmuhaberle D Yapım'a, 15 Aralık'ta D Prodüksiyon'a, 12 gün sonra, 27 Aralık 2006'da da Alp Görsel'e devredilmişti. Hisse değişimleri 7, 15 ve 27 Aralık'ta yapılsa da pay defterlerine kurşun kalemle düşülen kayıtların biri 6 Aralık diğerleri 7 Aralık tarihliydi. Doğan Grubu, kurşunkalemle kayıt yapıldığını hiç yalanlamadı. Kaydın bulunduğu sayfanın noter tasdikli olduğunu belirtti. Gruba göre noter tasdikli bir sayfanın üzerinde kazıntı yapılamazdı ve kontrolörler bunu gözden kaçırıyordu. Kurşunkalem neden önemliydi? Çünkü kontrolörlere göre devirler şirket kayıtlarına kurşunkalemle işlenmişti. Ancak şirketlerin yeni ortakları pay defterlerine kaydedilmemişti. Kontrolörlere göre, ortak pay defterine işlenmese de olur ancak pay defterinde ismi olmayan ortak, şirketin yönetimine ilişkin hiçbir tasarrufta bulunamaz. Ticaret sicilindeki bilgiler şirketlerdeki hisse değişimi sonrası yönetim kurulunun değişmediğini gösteriyor. Bu noktadan yola çıkan kontrolörler, şirketlerin yönetiminin değişmediğini ve bunun Kurumlar Vergisi'nin istisnasını bozduğunu ve vergi doğduğunu iddia etti. Bu da hisselerin değişimiyle oluşması beklenen kârın, Kurumlar Vergisi matrahında dikkate alınması anlamına geliyordu.


haberturk