Adam olacak çocuk

Ve Bingöl'ün kendine has ağzıyla:

-Abe boyaliyem, boya istiyen var mı? Diyerek masum bir şekilde gelecek cevabı beklemeye başladı.

Aramızdan biri de aynı ağız ile;

+Yok abe saol, boyalama dedikten hemen sonra aynı samimiyetle elleri ve yanakları boya içinde kalan çocuğa bir soru ile karşılık verdi:

+Büyüyünce ne olacaksın?

Çocuk hiç düşünmeden ve sanki bu sorunun sorulacağını biliyor gibi kendinden emin bir şekilde:

-Adam olacam. Cevabını verdi.

O an biraz afalladım, çocuğu ve çocuğun ne demek istediğini anlamaya çalıştım. 

Gerçi çocuk söylediğinin farkında olmasa da, ben mecaz anlamda kullanıldığının farkındaydım; ama ilkokul çağındaki bir çocuk neden “adam olacam” desin ki? 

“Adam olmak” ne demekti onun gözünde veya ne anlam yüklemişti; küçük hayallerinde bu kadar büyük bir cümleye?

Çocuk dedin mi; “ya doktor ya polis veya öğretmen olacam.” demeli

En azından benim çocukluğumda bu böyleydi. Birisi Büyünce “ne olacaksın” diye sorduğunda hiç tereddütsüz birçoğumuz “doktor, polis veya öğretmen” cevabını verirdik.

Korkardık veya korkutulurduk hep. Uslu durmadığımızda “bu amca doktor sana iğne yapar, bu abi polis ve silahı var, öğretmenine söylerim sana kızar” gibi cümlelerle güç otoritesi yüklendi bilinçaltımıza biz farkına varmadan.

Çocuk gücü ister, yaşı itibari ile savunmasız ve korkutulduğu için büyüyünce de korkutmak ister.

Ve belki de o boyacının çevresindeki otorite, güç ve korku babası olduğu için kendisinin de bir gün babası gibi “adam olacağını” düşünerek söylemişti bunu.

Sebepler sıralanıp gidebilir ve bu sebeplere bağlı çok farklı sonuçları tahmin etmek de mümkün; ancak çocuğun “Adam olacam” sözü düşündürmeli bizleri.

Kaçımız sürekli kullandığımız “Adam” kelimesinin gerçek anlamını bilmekteyiz?

Yaşadığımız bu toplumda ne kadar “Adam” olabildik?

“Adam” kelimesi genel olarak fiziksel gelişimini tamamlamış kadın karşıtı(zıttı) erkek olarak kullanılır. Ancak boyacı çocuğun “Adam Olacam” cevabından yola çıkarak anlatmak istediğimiz “Adam” ise; iyi huylu, güvenilir kimse veya iyi yetişmiş, gelişimini tamamlayıp olgunluğa ulaşmış anlamındadır.

Bundandır ki yanlış harekette bulunan kimselere “Adam Ol” deriz. Veya aynı yanlışı sürekli tekrar edenlere de “senden hayatta adam olmaz” deyip o kişinin artık çevreye karşı sorumlu ve güvenilir biri olamayacağının sinyalini veririz.

Ne demişti bir baba vali olmuş oğluna:

“Senden vali olamaz dememiştim, senden adam olamaz demiştim.” Bunu beni ayağına çağırtmakla gösterdin.

Gerçekten de Vali, İdareci, Yönetici veya Bürokrat olmak adam olmak mıdır?

Daha doğrusu “İyi olmayan bir idareci, iyi bir adam olabilir mi?

İyi adam olmayan biri, iyi bir idareci olabilir mi?”

Her halükarda bana göre ikisinin cevabı da “Hayır…!”

İyi adam veya sadece “adam” başlı başına bütün olumlu durumları içinde barındırır. Bu nedenle eğer bir yönetici, doktor veya öğretmen kendi bünyesindekilere zulmediyor ve haksızlık yapıyorsa o “ne adamdır ne de iyi bir yöneticidir.”

Öyle ki hiçbir anne baba çocuğuna önce makam sahibi olmasını tavsiye etmez.

Örnek vermek gerekirse büyüklerimizden sürekli “çalış çalış adam ol baban gibi, eşek olma” sözünü duyardık. Çocukken bu cümlenin anlatmak istediğinin tam tersini anlardım ve çok kızardım neden “baban gibi eşek olma” tabiri kullanılmış diye; oysa çocukların gözünde babalar hep adamdır ve kahramandır.  Ama çok sonra anladım ki bir noktalama işareti her şeyi değiştirmekte ve söylenmek istenen ise “baba gibi adam ol, iyi huylu ve güvenilir ol” anlamındaymış.

Ne oldu veya belki de ne olacağını asla bilemeyeceğim o “küçük adam” umarım bir gün ülkemize ve memleketimize faydalı “önce adam; sonra da iyi bir vali, başkan veya öğretmen olur” ve adamlığı ile de kendinden sonra ki nesile de örnek olur…

Baba ile vali menkıbesini çoğumuz biliriz ancak yine de anlatmakta fayda olacağı kanaatindeyim.

Babasını ayağına çağırtan vali babasına göğsünü gererek kibirli bir ses tonuyla:

-Bak baba vali oldum, oysa sen bana senden bir şey olmaz diyordun.

Baba gülümseyerek ve biraz da içi buruk bir şekilde ibret dolu bir cevap vermiş oğluna:

+ben senden vali olamaz demedim, senden adam olmaz demiştim ki görüyorum vali olmuşsun ama adam olamamışsın.