Nûbihar ve Vate dergilerinin işbirliğiyle ‘Tarih ve Dil Bağlamında Zazalar Paneli' düzenlendi.
Cumartesi günü saat 13.30'da Kültür Merkezi'nde BİNDER ve Fırat-Der'in ev sahipliği yaptığı ‘Tarih ve Dil Bağlamında Zazalar Paneli'ne Belediye Başkanı Serdar Atalay, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve çok sayıda davetli katıldı.
Tebliğ dilinin Zazaca yapıldığı panele Araştırmacı – Yazar M.Malmisanij, İlahiyatçı W.Zozani ve Dr. S.Celali panelist olarak katıldı. Düzenlenen panel yoğun ilgi gösterildi.
Panelin açılış konuşmasını yapan BİNDER Başkanı Doğan Karasu, Zazaca'nın Zazalar tarafından yeterince ilgi görmediğini ve kendini Zaza olarak tanımlayanların kendilerini ana dilleriyle ifade edemediğini belirterek, ”İnsanlarımız ana dili olan Zazaca ile kendilerini ifade edemez hale geldi. Soruduğunuz zaman herkes bilirim der ama iş konuşmaya geldiğinde konuşamadıklarını görürsünüz. Ama eminim ki bun dil her geçen gün duyarlı insanlar sayesinde daha fazla konuşulacaktır” dedi.
BİNDER Başkanı Doğan Karasu'nun konuşmasının ardından panelistler sırayla birer konuşma yaptılar.
Panelistlerden N.Celali, toplumun mühim olana iki konusundan birinin dil olduğunu ifade ederek, “Tarih ve dil konusunda bir bilgi varsa bize düşen bunları ele alıp analiz etmektir“ diye konuştu.
Slâytlar eşliğinde Zazaca'nın tarihini ele alan W.Zozani, elinde olan belgeler ile çeşitli bilgiler aktararak, Zaza tarihi, Zaza dilinin coğrafyası, Zazaların diğer milletler tarafından ne şekilde isimlendirildiğini ele alan bir sunum yaptı.
Tarihte Zazalar için birden fazla isim kullanıldığını aktaran W.Zozani; Zazaların genelde Kırd veya Dımıli olarak isimlendirildiğini vurguladı. Ortaçağ İslami eserlerinden örnekler veren W.Zozani Zazaların bölgesel olarak Kırd, Kırmanc veya Dımıli olarak isimlendirildiğini aktardı.
Tarihte resmi olarak Zaza tabirini ilk olarak kullananların Osmanlılar olduğunu vurgulayan Zozani; M. Kemal Atatürk'ünde Sivas'ta verilen bir konferansta Ermenilerin hak iddia etmesi üzerine yaptığı konuşmanın da kayıtlara Zazaca dilinden de bahsettiğini söyledi.
Vate Dergisi'nin Şef Redaktörü Araştırmacı-Yazar M.Malmisanij, Zaza dili konusunda çok fazla problemin olduğunu vurgulayarak düzenlenen panelde çok şey aktarmak istediklerini belirtti.
Dillerdeki şive farklılıklarından bahseden Malmisanij, dünyada konuşulan binlerce dilin olduğunu aktararak, kimi dillerin yazılıp çizilmediği için sürdürülebilirliğini kaybettiğini söyledi.
Dillerin korunması için konuşulması ve kayıt altına alınması gerektiğini vurgulayan Malmisanij, Zazaca'nın İrani dil ailesine bağlı olduğunu aktardı. Zazaların yıllar boyunca kendilerini Kürtlerden ayrı görmediklerinin altını çizen Malmisanij, Zazaca'nın unutulmasının sebeplerinin başında dile konan ambargo olduğunu söyledi.
‘Tarih ve Dil Bağlamında Zazalar Paneli' soru cevap kısmından sonra son buldu.
