BRÜKSEL - Lizbon'da AB Anayasası'nın yerini alan Reform Anlaşması'na imza koyan liderlerin dün Brüksel'deki günübirlik zirvesine Kosova ve Sırbistan damgasını vurdu. Zirveden Kosova'nın tek yanlı bağımsızlık ilanına karşı koyan Sırbistan'a 'havuç-sopa' taktiği çıktı. Liderler, Kosova'nın tek taraflı bağımsızlık ilanına geçit vermesi karşılığı, Sırbistan'a AB'ye 'hızlı adaylık statüsü' önerdi. Ama Belgrad derhal, 'AB için Kosova'yı satmayız' yanıtı verdi.
Zirvenin sonuç bildirisinde Kosova'nın statüsü ile ilgili müzakerelerin sonuç vermediği, mevcut durumun savunulamayacağı ve Balkanlar'ın istikrarı için statü meselesinin çözümünün şart olduğu belirtildi. Kosovalılara ekonomik yardımın önü açılırken, Sırbistan dahil Balkan halklarının geleceğinin AB'de olduğu belirtildi. İstikrarın devamı için AB'nin başat rolü oynamaya hazır olduğu vurgulanan bildiride, 1800 kişiden oluşan polis gücü kurulması kararlaştırıldı. 'Sırbistan Avrupalı uluslar ailesine tam entegre olmalı. Bu bölgenin istikrarı için önemli' vurgusu yapılan bildiride, en kilit cümle 'Sırbistan'ın adaylık statüsünü hızlandırabilmek dahil AB üyeliği yolundaki ilerlemesine olan inanç tekrarlanır' ifadeleri oldu. Ama Kosova'ya karşılık AB'ye adaylık statüsü önerisi, savaş suçlularının Lahey'e teslim edilmesi gibi şartlara dayanması ve herhangi bir tarih içermemesi nedeniyle tartışma yarattı.
Savaş suçluları kilit şart
Belgrad'daki ılımlı hükümet 2008 sonu itibariyle AB'ye adaylık statüsü verilmesini talep ediyor. Normalde ise aday statüsünü almak, Ortaklık Anlaşması'nın imzalanmasının ardından iki yıl sürüyor. Ortaklık Anlaşması ise Belgrad, Bosnalı Sırp General Ratko Mladiç gibi savaş suçundan yargılananları BM Eski Yugoslavya Savaş Suçları Mahkemesi'ne teslim etme şartını yerine getiremediği için geciktiriliyor.
Ortaklık Anlaşması için öngörülen şartlar dünkü zirvenin ağırlıklı konusuydu. Britanya, Belçika ve Fransa savaş suçlularının iadesi gibi şartların yerine getirilmesini isterken, Hollanda 'Mladiç Lahey'e gelmedikçe Ortaklık Anlaşması'nı imzalamayız' resti çekti. İtalya ise Belgrad'a tarih belirtilmeksizin hızlı üyelik önerilmesinden yana tavır koydu. Almanya Başbakanı Angela Merkel, "İstikrarlı bir Sırbistan istediğimiz mesajı vermek istiyoruz"; Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, "Belgrad ancak tüm koşulları karşılar ve bağımsız Kosova'ya saygı gösterirse üye olur" diye konuştu. Polis gücüne en sert muhalefet Kosova'nın KKTC'nin elini güçlendirmesinden korkan Kıbrıs Rum Yönetimi'nden geldi. Ayrılıkçı bölgelerinden çekinen İspanya, Slovakya, Yunanistan ve Romanya 'Kosova ayrılıkçıları tetikler' uyarısı yaptı.
'Söz Konusu Bile Olmaz, çünkü komik'
Sırbistan Başbakanı Vojislav Kostunica, AB önerisini 'hakaret' diye redderken, Dışişleri Bakanı Vuk Jeremiç, "Söz konusu bile edilemez, çünkü komik. Bu münasebetsizlik olur, AB liderleri münasebetli insanlardır" dedi. Devlet Başkanı Boris Tadiç de Kosova'nın bağımsızlığını asla kabul etmeyeceğini belirtti: "Sadece anayasal sorumluluğum için değil, temel inancım olduğu için kabul etmeyeceğim."
(Radikal)
