Sağlık alanında yaşanan karmaşalık ve sorulara ilişkin çalışmalar kapsamında Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan ile röportaj yapan BingolOnline/Kent Haber, birçok konudaki soruların yanıtını aldı. Bir birinden önemli notlar aktaran Buzgan, halka da uyarılarda bulundu. ‘Bakanlığınızın 2008 yılı için planladığı ne gibi çalışmalar var?' sorusunu yanıtlayan Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, ilk olarak doktorları ve bazı sağlık personellerini yakından ilgilendiren “Tam Gün Çalışma Kanununun çıkarılması ile hem kamu hem özelde çalışmanın engellenmesi” yanıtını verdi. Buzgan, 2007'de Bingöl'e gönderilen ödenekler, 2008 hedefleri ve hastane yapılarındaki diğer çalışmalara ilişkin soruları da yanıtladı. İşte Buzgan'a yöneltilen sorular ve alınan yanıtlar.
BingolOnline/Kent Haber: Turan Buzgan kimdir? Kendinizi biraz tanıtabilir misiniz?
Buzgan: 1963 yılında Bingöl Merkez'de doğdum. Babamlar Merkeze bağlı Erentepe Köyünden olup 1950'li yıllarda Bingöl Merkeze yerleşmişler. Anne tarafım Ertuğrul'lardan ve Merkeze bağlı Garip Köyünden. İlkokulu Bingöl Atatürk İlkokulunda okudum. Orta 2. sınıftan itibaren tahsilime Bingöl dışında devam ederek İnebolu Ortaokulu ve 1980 yılında İnebolu Lisesinden mezun oldum. Liseden mezun olduğum yıl Atatürk Üniversitesi Erzurum Tıp Fakültesinde yüksek tahsilime başladım ve 1986'da Tıp Doktoru olarak mezun oldum. Ankara'nın Polatlı ilçesinde başladığım hekimlik görevime Bingöl'de devam ettim. 6 yıl kadar Bingöl'de çalıştıktan sonra 1994–1998 tarihleri arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesinde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji ihtisası yaptım ve aynı Tıp Fakültesinde 2004 Ağustosuna kadar Yrd. Doç. Dr. olarak çalıştım. Daha sonra Sağlık Bakanlığında 1 yıl süreyle Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür yardımcılığı ve 2 yıl Genel Müdürlük yaptım. Son 7 aydır da Müsteşar yardımcısı olarak görev yapmaktayım. Sağlık alanında çok sayıda makale, kitap bölümü yazımı ve araştırma faaliyetinde bulundum, halen de devam etmekteyim. Son 4 yıldır Sağlık Bakanlığındayım ve başarılı bir şekilde uygulanan Sağlıkta Dönüşüm Programı'na katkı sağlamaya çalışıyorum. Evliyim, 3 çocuğum var: 2'si Üniversite öğrencisi, biri henüz ilköğretimde. Eşim de Bingöllü ve ev hanımı.
BingolOnline/Kent Haber: Bakanlık olarak Bingöl'de var olduğunu bildiğiniz sorunlar nelerdir sizce?
Buzgan: Sağlık alanındaki sorunlar soruluyorsa ki herhalde öyle, önce biraz hafızalarımızı tazelememiz, sonra sorunları konuşmamız daha doğru olacaktır. 5–6 yıl öncesinin Türkiye'sinin sağlık sorunlarını hatırlarsak:
·         Bölünmüş bir sağlık hizmet sunumu (Sağlık Bakanlığı dışında başta SSK olmak üzere sağlık hizmeti sunan diğer kamu kuruluşları)
·         Sağlık hizmeti sunumunda eşitsizlikler ve adaletsiz durumlar
·         Muayenehane dışında sağlık alanında özel sektörün yeterince gelişmiş olmaması
·         Kamuda sağlık hizmeti almak için muayenehaneden geçmenin ve ücret ödemenin normal durum olarak algılanması
·         Sağlık kuruluşu ve sağlık personeli atamalarında bir plan program olmaması dolayısıyla iller ve bölgelerarası eşitsizlikler.
·         Birçok ilde yeterli uzman olmaması, büyük şehirlere sevk yoğunluğu
·         Koruyucu sağlık hizmetlerinde yetersizlikler
·         Hastanelerde rehin kalmalar, ambulans hizmeti için bile vatandaştan para istemeler ve yaygın bıçak parası uygulamaları
·         Yeterince bakım yapılmayan sağlık kuruluşları
       şeklinde bir sorunlar yumağı içindeydik.
Bu sorunların hemen tamamı Bingöl'de de yaşanıyordu. O dönemde Bingöl için bazı özel sorunları ve mevcut durumu da hatırlayalım:

Yoğun bakım olmadığından bazı hastalara müdahale edilemiyor, çevre illere sevk edilen hastalar hayatlarını kaybedebiliyor veya sakat kalabiliyorlardı. Artık yoğun bakım var ve sevkler azaldı.
Ambulansların donanımları noksandı, dijital takip ve kontrol sistemi yoktu. Bu problem ortadan kalktığı gibi, kar paletli ambulans ve kar üstü ambulanslar da devreye girdi.
Sağlık ocaklarına başvuran hastalara tetkik yapma imkânı yoktu. Artık bu hizmet verilebiliyor, daha da geliştirilecek.
Anne ve bebek ölümleri yüksek, aşılama oranları düşüktü. Bu alanda önemli iyileşmeler sağlandı.
MR, Tomografi, EKO Kardiyografi gibi birçok hizmet yoktu, şimdi var.
Yapılamayan birçok tetkik vardı. Önemli bir sıkıntı kalmadı.
Birçok alanda uzman hekim yoktu. Plastik cerrahi, Çocuk cerrahisi, Kalp Cerrahisi uzmanları bile var artık.
Birçok sağlık ocağı ve sağlık evi kapalıydı. Kapalı olan sağlık ocakları ve sağlık evleri büyük oranda açıldı, personel ve donanıma kavuşturuldu.
Sağlık Meslek Lisesi mezunları işsiz idi. İstihdam arttı, sağlık meslek liselerine rağbet arttı ve çok sayıda kişi iş sahibi oldu.

Geçmişi ana hatlarıyla hatırladık ve mevcut durumu özetledikten sonra mevcut sorunlara bakabiliriz:

İl merkezinde 4 farklı yerde hastane binası bulunması çok önemli bir sorun. Bu avantaj olarak algılanmamalı. Bingöl gibi toplam nüfusu 250 bin, merkez nüfusu 100 binlerde olan illerde sadece merkez ilçede 4 ayrı hastane binasını verimli bir şekilde çalıştırmak mümkün değildir. Mevcut durum benzer başka illerde de vardı. Hepsini bağımsız yönetimlerle verimli şekilde işletmek mümkün olamadı. İnsan kaynakları yeterli olmayan ilkemizde sağlık personelimizi ekonomik ve verimli bir şekilde kullanmak gerekir.
Göğüs Hastanesi inşaatını saymazsak hastane binaları modern fiziki yapıda olmayıp, poliklinik kısımları dardır. Her hekime bir polikinik odası vermek mümkün olamamaktadır. Sağlıkta Dönüşüm programının merkezinde insan vardır ve banyosu tuvaleti bulunmayan hasta odaları prensibimize uygun değildir. Mevcut hastane odaları koğuş tipi odalardır. Bazen yeniden inşa etmek, düzenleme yapmaktan daha ekonomik olabilmektedir.
Deprem maruziyeti ve hasarlılık, hastanelerimizin genel problemidir.
Sağlık Müdürlüğümüzün hizmet binası yoktur.
Hem kamu hem de özel sağlık kuruluşları ile ilgili hizmet kusurları tamamen ortadan kalkmış değildir.
Sağlık personeli ile hastalar arasında zaman zaman olumsuz davranışlar gözlenebilmektedir.
İl sağlık ve hastane yönetimlerinde bir istikrar yakalanamaması planlama ve düzeltici müdahaleleri aksatabilmektedir

BingolOnline/Kent Haber:: Bingöl'de çok konuşulan ancak beklenenlerin dışında bir takım durumlar yaşandı. Örneğin; Bingöl Devlet Hastanesi Yenişehir Ek Binası'nın bağımsız bir hastane olarak açılamaması. Ek bina olarak kalması mı, yoksa bağımsız bir hastane olması mı gerekiyor? Bağımsız bir hastane olabilmesi için ne gibi kriterler gerekiyor?
Buzgan: Göğüs hastanesi binası yapıldıktan sonra Yenişehir hastanesinin bağımsız kalması çok zor. Niçin?
* Hastaneler arasında hizmet rekabeti olursa bu vatandaşa olumlu şekilde yansır.
Rekabet oluşmazsa kendi kendine yetemeyen zayıf yapıda hastaneler ortaya
çıkmakta, hizmetler bölünmekte, vatandaş sıkıntı çekmeye başlamaktadır.
* Doğum-çocuk gibi dal hastaneleri ayrı olabilir ama genel hastaneler için bu önemli
bir sıkıntıdır. Ana hizmetlerin sunulduğu ek bina gibi kullanılması doğru bir yaklaşım
olabilir.
BingolOnline/Kent Haber: Olası bir depremde Çapakçur Köprüsü'nün yıkıldığı varsayılırsa, şehrin bu yakasında kalan yaralılar hastaneye nasıl ulaştırılacak? Yenişehir ek binasının bağımsız hastane olabilmesi böyle bir gerekçe ile gerçekleştirebilir mi?
Buzgan: Böyle bir depremden Allah korusun! Köprüyü yıkan büyüklükte bir deprem çok şeyi yıkabilir, hastaneler de yıkılabilir. Aslolan köprüleri, hastaneleri ve tüm yapıları depreme dayanıklı şekilde yapmak, hazırlamaktır. Böyle durumlarda Bakanlık olarak acil sahra hastanelerini bir gün içinde kuracak şekilde hazırlıklı durumdayız.
BingolOnline/Kent Haber: Doğum Hastanesi'nin fiziki yapı olarak yetersiz olduğu dile getiriliyor. Bu konuda neler söyleyeceksiniz? Yeni bina yapımı konusunda herhangi bir girişim var mı?
Göğüs Hastanesi'nin Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesine dönüştürülmesi yönünde bakanlığın bir çalışması olduğu belirtiliyor. Varsa böylesi bir durum, sizce doğru bir karar mıdır? Doğruysa hangi sebeplere dayalı olarak doğrudur? Göğüs Hastanesi'ni farklı bir hastaneye dönüştürme şansı yok mu? Ya da tıp fakültesine tahsisi yapılabilir mi?
Buzgan: Evet fiziki olarak yetersiz. Hizmet alanlar da çalışanlar da mutlu değil ve binanın deprem dayanıklılığı üst seviyede değil. Yıllarca sadece basit makyajlarla yetinilmiş. Deprem sonrası da kaçırılmış bir fırsat olmuş. Dünyada Göğüs hastanesi konsepti çoktan terkedilmiş durumda. Hastane yerine de çok iyi düşünülmeden karar verilmiş ve bu anlamda aslında uygun bir yer değil. Göğüs Hastanesi binası Doğum Hastanesi olarak düşünülebilir. Karar verme sürecindeyiz, önümüzdeki süreçte bu hususlar netleşecektir. Henüz olmayan bir Fakülteye tahsis etmek gibi bir şey zaten mümkün değildir.
BingolOnline/Kent Haber: Sağlık Ocaklarının 24 saat hizmet vermesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Buzgan: İhtiyaç bulunması şartıyla sınırlı yerlerde sağlık ocakları 24 saat açık kalabilir. Acil durumlar için 112 acil ambulanslarımız bu hizmeti vermekte ve hastane nakilleri de başarılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir. İhtiyaç bulunmayan yerlerde ise bu uygulamayı yaygın şekilde yapmak personel sayımız itibariyle de mümkün değildir.
BingolOnline/Kent Haber: Bingöl'deki sağlık hizmetlerinin yeterli olduğuna inanıyor musunuz?
Buzgan: Yukarıda da açıkladığım gibi çok mesafe alındı. Bununla beraber dinamik bir sektördeyiz ve mükemmele varmak için ise sınır yok.
BingolOnline/Kent Haber: Bakanlığınızca 2007 yılında Bingöl'e hangi kalemden ne kadar ödenek gönderilmiştir? (Cihaz, fiziki yapı iyileştirmesi, araç vb.)
Buzgan: Bakanlığımızca 2007 yılında Bingöl'e 55.648.578 YTL ödenek gönderilmiştir. Ödeneklerin dökümü şöyledir:

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü: 2.332.800 YTL
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü: 185.462 YTL
AÇSAP Genel Müdürlüğü: 1.030.210 YTL
İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı: 129.000 YTL
İnşaat ve Onarım Daire Başkanlığı: 4.153.281 YTL
Verem Savaş Daire Başkanlığı: 293.650 YTL
Strateji Geliştirme Başkanlığı: 47.132.675 YTL
Acil sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığınca gönderilen ambulansların bedeli: 391.500 YTL

BingolOnline/Kent Haber: Bakanlığınızın 2008 yılı için planladığı ne gibi çalışmalar var?
Buzgan:

Tam Gün Çalışma Kanununun çıkarılması ile hem kamu hem özelde çalışmanın engellenmesi
Sağlıkta eleman alımına devam edilmesi
Tıp Fakülteleri, Sağlık Meslek Yüksek Okulları ve Sağlık Meslek Liselerine daha fazla sayıda öğrenci alınması
Kamu Özel Ortaklığı modeliyle hastane inşaatlarının yapılması
Hastane Birlikleri Pilot uygulamasına başlanması
Hava ambulans sisteminin devreye girmesi ve Bingöl'ün de hizmet almaya başlaması
Göğüs Hastanesi inşaatının bitirilerek hastane olarak hizmete başlaması
Merkez ilçe hastane planlamalarına karar verilmesi
Genç Devlet Hastanesi inşaatına başlanması
Solhan Devlet Hastanesi inşaatının sürdürülmesi
Karlıova Devlet Hastanesi inşaatının sürdürülmesi
Adaklı Devlet Hastanesi inşaatının sürdürülmesi
Merkez-Uydukent, Solhan-Arakonak ve Merkez Çavuşlar Sağlık Ocağı inşaatları
Aile hekimliği uygulamasına başlanması
Acil sağlık hizmetlerinde dijital haberleşme ve alt yapı sistemiyle vatandaşlarımıza daha iyi hizmet verilmesi
Aşı oranlarının % 90'ın üstüne çıkarılması
Sağlık Müdürlüğüne bina bulunması ve Eğitim Sağlık Ocağının açılması gibi çok sayıda çalışma 2008 yılı için planlanmıştır.

BingolOnline/Kent Haber: Sağlık Meslek Lisesi'nin bulunduğu arsayı Milli Eğitime devretme durumunuz var mı? Yoksa bu arsayı ne amaçla kullanmayı planlıyorsunuz?
Buzgan: Arsanın kullanımı Milli Eğitime devredildi.
BingolOnline/Kent Haber: Her geçen gün büyümekte olan Bingöl'de hastanelerin fiziki yapısının yetersiz kaldığı görülmekte. Yenişehir Ek binası ile doğum hastanesi arasındaki alanın tamamının sağlık bakanlığına devredilmesi durumunda bu alana dev bir sağlık kompleksi yapılabilir mi?
Tarım il müdürlüğü ve belediye su şebeke amirliği, bu arsayı ikiye bölmekte. Bu konuda herhangi bir temasınız oldu mu?
Buzgan: Yapılabilirdi. Geçmişte kaçırılmış bir fırsat olmuş. Böyle bir imkân varsa konuşmak lazım. Bu konuda Bakanlık olarak ilgililerle herhangi bir temasımız olmadı.
BingolOnline/Kent Haber: Devlet Hastanesi Başhekimi, geçtiğimiz günlerde hastane bahçesinde MR Ünitesinin yanında Hemodiyaliz için ek bir yapı yapılması ve Kanser erken teşhis merkezi için de yeni bir yapı inşa ederek hizmete açılmasını planladıklarını ve Bakanlığın da onay verdiğini açıkladı. Bu konuda ki görüşleriniz nelerdir?
Buzgan: Modern hastane binası olmadan derme çatma projelerle genişlemek doğru değil. Öte yandan ihtiyaçlara cevap verebilmek de önemli. Bunun için Bakanlığımızın teknik birimlerinin kanaati önemli. Şahsi kanaatim eski binalarda büyük yatırımlar yerine yeni yatırımlar yapmaktır.
BingolOnline/Kent Haber: Doktorların, hastaları özel muayenehanelere davet etmesi ve tahlilleri yine hastanede yaptırdığı yönünde bir takım söylentiler ulaşıyor bizlere. Bu konudaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Buzgan: Hiçbir şekilde kabul edemeyeceğimiz bir husus. Varsa İl yöneticileri gerekenleri yapmalı. İnsanların sağlığından istifade ederek kazanım sağlanmamalı. Vatandaşlarımız ve yöneticiler bu konuda son derece duyarlı olmalı. Tam Gün Yasası ile bu tüp istismarlar tamamen önlenecektir.
BingolOnline/Kent Haber: Doktorların, Haziran ayına kadar ya özel muayenehane, yâda kamu da çalışma konusunda tercih yapması gerekiyor. Bingöl'den bu konuda herhangi bir tercih yapan oldu mu?
Buzgan: Henüz yasa çıkmış değil.
BingolOnline/Kent Haber: Yeşilkart sayısında Türkiye birincisiyiz. Yeşilkart, yoksul kişilere mi yoksa sosyal güvencesi olmayan kişilere verilen bir hak mıdır?
Buzgan: Yeşil Kart yasa ile belirlenen şartları taşıyan yoksullara verilen bir haktır. Genel Sağlık Sigortası Kanunu bu alanı yeniden düzenleyen bir yasadır.
BingolOnline/Kent Haber: Yeşil Kartla ilgili Bingöl'de yeniden iyileştirme çalışmaları başlatıldı ancak daha 1 yıl önce yapılan bu çalışmaya rağmen insanlar bütün kurumları dolaşmak zorunda kalıyor? İnsanların bu kadar çok dolaştırılması sizce doğru mu? Yeşilkart Merkez bürosu oluşturulup talepte bulunan kişilerin tüm sorgulamalarını burada yapılması yönünde ne gibi bir girişiminiz olacak?
Buzgan: Vatandaşın işlerinin çabuklaştırılması, kolaylaştırılması gerekir. Bununla beraber yasal zorunluluklara da herkesin uyması gerekir. İlgililerin gerekenleri yaptığı ve yapacağına inanıyorum.

BingolOnline/Bingöl Kent Haber

0