Köy isimlerini araştırdılarBingöl TBMM Vakfı Fen Lisesi öğrencileri Şareza Bucuka ve Helin Yavuz, Hüseyin Budulğanın danışmanlığında hazırladıkları Bingöl Köy isimlerinin Sosyolojik ve Etimolojik İncelemesi projesi Bilim Fuarında sergilendi.![]() Bingöl Online - Büşra Adanır Köylerin eski isimlerinin toplumun sosyal ve kültürel yapısı ile bulundukları, kullanıldıkları mekânın tarihî geçmişi ve coğrafya özellikleri hakkında da önemli ipuçları taşıdığını belirten öğrenciler, öncelikle Bingöl'de bulunan köylerin eski isimlerini tespit ettiklerini, bu isimleri anlamı, kökeni, köy isimleri verilirken etkilenen özelliklerin neler olduğunu tespit ettiklerini belirttiler. KÖY İSİMLERİNİN VERİLİŞİ Proje içeriğine yönelik yapılan açıklamada: “Bingöl'de Köy adlarının verilmesinde etkili olan faktörler göz önüne alındığında iki temel gruplaşma dikkati çeker. Bunlardan ilki köy adlarının yakınlardaki dağ, tepe, göl, akarsu, toprak, bitki örtüsü, bitki, hayvan, renk vb.nin özelliklerinden ya da doğrudan bunların adından esinlenerek, doğal çevre elemanlarına göre adlandırılması. Bingöl'deki köy isimlerinin yüzde 90 kısmı bu özelliği taşımaktadır. Diğer grubu ise insan, aşiret, soy etkisi yahut esinlenmesiyle beliren, beşeri özellikler taşıyan, köy adları oluşturur” denildi. ESKİ KÖY İSİMLERİ VE ANLAMLARI Projede halk arasında kullanılan eski köy isimleri ve anlamlarına şöyle yer verildi; 1-Binziyar, Zazaca adı: Binêziyar. Anlamı: Ziyaret altı. 2- Vilvare, Zazaca adı: Vilwarê. Anlamı: Çiçekli yayla. 3- Gözerek, Kürtçe adı: Gozerek. Anlamı: Cevizlik. 4- Talvara, Zazaca adı: Talware. Anlamı: Acı yayla. 5- Teyrek /Toyirek [ Kürtçe adı: Teyrek. Anlamı: kuşça. 6- Tanzut, Ermenice adı: Dantsud. Anlamı: Armutlu. 7- Gazik, Kürtçe adı: Gazik. Anlamı: Tepecik. 8- Axpik, Ermenice adı: Axprig. Anlamı: Pınarcık. 9- Kürman, Zazaca adı: Kuermon. Anlamı: Dağlılar. 10- Valér, Zazaca adı: Valêr. Anlamı: Söğütlü. 11- Vişkiçur, Zazaca adı: Wişkçir. Anlamı: Kuruçeşme. 12- Çemihini, Zazaca adı: Çimê hênî. Anlamı: Pınarbaşı. 13- Mahmudan, Zazaca adı: Mehmûdon. Anlamı: Mahmutlar. 14- Gaz, Anlamı: Dağ sırtı. 15- Xorçur, Anlamı: Derinsu. 16- Arzünk, Ermenice adı: Ardzvink. Anlamı: Kartallı. 17- Xırbizon, Zazaca adı: Xirbizun. Anlamı: Keçiağılı. 18- Sayerin, Zazaca adı: Elmalı. 19- ‘Aşağıköy-Şaban-Ortaköy-Yelesen' Poeğ. Poeğ (Poğ) Ermenice ‘boğaz' 20: Musyan, Dodan, Zikde, Dügerni, Tavz, Sivkāri gibi bazı köy adları aşiret adıyla anılmaktadır. Şahıs İsimlerinde alanlar: Wuiswu, Zazaca ‘Yusuf', Muradan, Zazaca Muradon', Muratlar, Mahmudan Zaza mehmûdon ‘Mahmutlar', Haydan, Kürd/Zaza ‘Haydarlar'… KÖY İSİMLERİNİN ETİMOLOJİSİ Köy isimlerinin etimolojisinin çıkarıldığı projede, Merkez ve ilçelerinde Ermenice 63, Zazaca 102, Kurmanci 61 köy ismi bulunduğu kaydedildi. Projede, köy isimlerinin Etimolojisine yönelik, “Bu bakış açısıyla Bingöl iskân coğrafyası incelendiğinde yüksek dağlarla örülü ve yayla konumunda olan bu coğrafyada daha çok hayvancılığın yapılıyor olması köylere isimlerin verilmesiyle doğru ilişki göstermektedir. Bunun yanı sıra Bingöl'de yoğun olarak üç farklı dilde köy isimlerinin bulunması da kültürel çeşitliliği göstermesi açısında önem arz etmektedir. Ermeni yer adları Bingöl'de Ermeni nüfusunun da bulunduğunu göstermektedir. Bu üç dilde köy isimlerinin yanı sıra az da olsa Arapça ve Türkçe köy isimleri de bulunmaktadır” ifadelerine yer verildi. YORUM YAZIN ![]()
|
|