Bakan yılmaz 2012 hedeflerini açıkladı

Kalkınma Bakanı Yılmaz, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, bakanlığının 2012 yılı bütçe sunumunu yaptı. 

"2011 YILINDA ÖNGÖRÜLENİN ÜZERİNDE BÜYÜYEBİLİRİZ"

Küresel ölçekte giderek artan belirsizlikler nedeniyle 2011 yılının ikinci yarısından itibaren büyüme hızının nispi olarak yavaşlamasının beklendiğine işaret eden Bakan Yılmaz, "Bu yavaşlamaya rağmen OVP'de ekonomimizin 2011 yılında yüzde 7,5 oranında büyüyeceğini öngördük. Bununla birlikte, son dönemde sanayi üretimi, kapasite kullanım oranı ve yurt içi talebe ilişkin göstergeler dikkate alındığında 2011 yılında büyüme hızının öngörülenin üzerinde gerçekleşme ihtimali de bulunmaktadır" dedi.

İŞSİZLİK ORANLARI

İşsizlik rakamlarına da değinen Kalkınma Bakanı, şu bilgileri verdi:

"2009 yılında yüzde 14 olan yıllık işsizlik oranı, 2010 yılında yüzde 11,9'a gerilemiştir. Aynı yıllar itibarıyla; tarım dışı işsizlik oranı yüzde 17,4'ten yüzde 14,8'e, genç nüfusta işsizlik oranı da yüzde 25,3'ten yüzde 21,7'ye gerilemiştir. 

2011 yılının ilk yarısında da devam eden hızlı büyüme süreci işsizlik oranının Ağustos dönemi itibarıyla yüzde 9,2'ye gerilemesinde belirleyici olmuştur. İşgücüne katılma oranındaki artışa rağmen işsizlik oranında azalma dikkat çekmektedir. 2010 yılı aynı dönemine göre; tarım dışı işsizlik oranı 2,6 puan azalarak yüzde 11,9'a, genç nüfusta işsizlik oranı ise 2,5 puan azalarak yüzde 18,6'ya gerilemiştir. İstihdam olanaklarındaki iyileşmenin devam etmesiyle, OVP'de 2011 yılının tamamında işsizlik oranının yüzde 10,5 olarak gerçekleşmesi öngörülmüştür. Ancak, üçüncü çeyrek verileri işsizlik oranının daha da düşük olacağını göstermektedir. 

Mevsimsel düzeltilmiş serilere göre; 2009 yılı Nisan döneminde yüzde 14,9'a kadar yükselen işsizlik oranı, 2011 yılı Ağustos dönemi itibarıyla yüzde 9,6'ya gerilemiştir. Ayrıca, aynı dönemler itibarıyla istihdam oranı yüzde 40,2'den yüzde 45,2'ye, toplam istihdam ise 20,7 milyon kişiden 24,3 milyon kişiye yükselmiştir. Bu dönemde, net olarak 3,6 milyon kişiye ilave istihdam sağlanmıştır."

CARİ AÇIK

Emtia ve enerji fiyatlarındaki artışlar, dış ticaret hadlerindeki bozulma ve ihracat artışının yetersiz dış talep nedeniyle sınırlı kalmasının 2010 ve 2011 yıllarında cari açığın artmasına yol açtığını ifade eden Bakan Yılmaz, şöyle dedi:

"2010 yılında yüzde 6,4 olarak gerçekleşen cari açığın GSYH'ya oranının, 2011 yılı sonunda yüzde 9,4'e ulaşması beklenmektedir. Artış gösteren cari açığın kısa vadede kontrol altına alınması yönünde kredi kanalıyla bazı önlemler alınmıştır. Diğer taraftan cari açığın kalıcı olarak makul seviyelere düşürülmesi amacıyla yapısal önlemler alınması zaruridir. Bu kapsamda sanayi ve hizmetlerde ileri teknoloji içeren ve yüksek yurtiçi katma değerli üretim yapısına geçişin sağlanmasına yönelik politikalar üzerinde çalışılmaktadır."

ENFLASYON

2011 yılının Ocak-Ekim döneminde ithalat fiyatlarının birikimli yansımaları, gıda fiyatlarındaki artışlar, nominal döviz kurundaki yükselme ve bazı ürünlerde yapılan vergi ayarlamaları nedeniyle TÜFE yıllık artış hızının Ekim ayı itibarıyla yüzde 7,7 olarak gerçekleştiğini belirten Kalkınma Bakanı, "2012 Yılı Programında 2011 yılı için TÜFE yıllık artış hızı yüzde 7,8 olarak tahmin edilmiştir. Bununla birlikte, Merkez Bankası yakın dönemde yaşanan gelişmeleri göz önüne alarak, Ekim 2011 Enflasyon Raporunda 2011 yılsonu enflasyonuna dair tahminlerini yüzde 8,3'e yükseltmiştir" dedi. 

BORÇ STOKU

2002 yılında GSYH'ya oran olarak yüzde 74 olan AB tanımlı genel devlet nominal borç stokunun 2010 yılı sonunda yüzde 42,2'ye gerilediğine işaret eden Bakan Yılmaz, "Mali disipline hassasiyetle riayet edilmesinin bir sonucu olarak toplam faiz giderlerinin GSYH içerisindeki payının da azaldığı görülmektedir. 2002 yılında toplam kamu kesimi faiz ödemelerinin GSYH içerisindeki payı yüzde 15,5 iken, bu oran 2010 yılı sonunda yüzde 4,6'ya gerilemiştir" dedi. 

2012 HEDEFLERİ

2011 yılında hızlı büyüme, iç ve dış talep koşulları, kamu dengeleri ve enflasyon göz önünde bulundurularak 2012 yılında ekonominin yüzde 4 oranında büyümesi hedeflendiğini kaydeden Kalkınma Bakanı, şu bilgileri verdi:

"Bu büyüme hedefiyle uyumlu olarak işsizlik oranının, 2012 yılında yüzde 10,4 olması öngörülmektedir. Para politikası, finansal istikrarı da gözetecek şekilde enflasyon hedeflemesi çerçevesinde yürütülecektir. Bu kapsamda, 2012 yılsonu enflasyon hedefi yüzde 5 olarak belirlenmiştir. 2012 yılında kamu kesimi borçlanma gereğinin GSYH'ya oranının yüzde 1,1 düzeyinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. Merkezi yönetim bütçe açığının, GSYH'ya oran olarak önümüzdeki yıl yüzde 1,5'e gerilemesi hedef alınmıştır. Mali uyum sürecine paralel olarak, kamu kesiminde program tanımlı faiz dışı fazla verilmeye devam edileceği ve 2012 yılında bu oranın yüzde 1,1 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. AB tanımlı genel yönetim nominal borç stokunun ise bir önceki yıla göre 2,8 puan azalarak yüzde 37 düzeyine gerilemesi beklenmektedir."

YATIRIMLAR

Kalkınma Bakanı, 2012 yılında toplam sabit sermaye yatırımlarının reel olarak yüzde 6,2 artışla 320,2 milyar TL'ye ulaşmasının beklenmekte olduğuna dikkat çekerek, şöyle dedi:

"Dünyadaki ve Türkiye'deki ekonomik konjonktüre göre yıllar itibarıyla değişmekle beraber, ülkemizde toplam sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payı, genel olarak yüzde 20'ler civarında seyretmektedir. Söz konusu payın 2011 yılında yüzde 22,1'e, 2012 yılında ise yüzde 22,5'e ulaşacağı tahmin edilmektedir. Toplam sabit sermaye yatırımlarının yaklaşık yüzde 80'i özel kesim tarafından gerçekleştirilmektedir. 2010 yılında reel olarak yüzde 33,6 gibi yüksek bir oranda artış gösteren özel kesim yatırımlarının, 2011 yılında da yüzde 22,3 gibi yüksek bir oranda artması beklenmektedir. 2012 yılında özel kesimin, GSYH'nın yüzde 18,2'si oranında, yaklaşık olarak 260 milyar TL tutarında sabit sermaye yatırımı yapacağı tahmin edilmektedir. Bu tutar, 2011 yılına göre reel olarak yüzde 7,7 oranında bir Merkezi yönetim bütçesi sermaye giderlerinin GSYH'ye oranı 2007 yılında yüzde 1,5 iken, 2008 yılında yüzde 1,9'a, küresel krizin yaşandığı 2009 yılında yüzde 2,1'e, 2010 yılında ise yüzde 2,4'e yükselmiştir. Söz konusu oranın 2011 yılında yüzde 2,3 olması beklenmektedir."

2011 YILI KAMU YATIRIMLARININ 53 MİLYAR TL DÜZEYİNDE GERÇEKLEŞMESİ BEKLENİYOR

2011 Yılı Yatırım Programı kapsamında, mahalli idare yatırımları ve kamulaştırma giderleri hariç olmak üzere, toplam proje tutarının 304 milyar TL ve 2011 yılı başlangıç ödeneği 31,3 milyar TL olan 2 bin 534 adet kamu yatırım projesi yürütüldüğünü belirten Bakan Yılmaz, şöyle dedi:

"Mahalli idareler için öngörülen 16,7 milyar TL de dâhil edildiğinde 2011 yılı ödeneği 48 milyar TL olmaktadır. 2011 yılında toplam kamu yatırımlarının 53 milyar TL düzeyinde gerçekleşmesi beklenmektedir. 2012 yılında, toplam kamu sabit sermaye yatırımlarının başlangıç değerleri itibarıyla nominal olarak yüzde 18 artarak 56,6 milyar TL olacağı öngörülmektedir. Söz konusu tutarın yüzde 49,2'sini merkezi yönetim bütçesi oluşturmakta, yüzde 32,6'sının ise mahalli idareler tarafından gerçekleştirilmesi beklenmektedir. Ayrıca, 2012 yılında kamu gelirlerinde olabilecek artışlardan yatırımlara ilave kaynak aktarılması söz konusu olabilecektir. 2001 yılında 9,4 yıl olan kamu yatırım stokunun ortalama tamamlanma süresi, 2011 yılında program değerleri itibarıyla 4,2 yıla, sağlanan ilave ödeneklerin katkısıyla 3,3 yıla kadar düşürülerek çok önemli bir iyileşme sağlanmış ve yatırım programı sürdürülebilir, rasyonel bir yapıya kavuşturulmuştur."

YAP İŞLET, YAP KİRALA-DEVRET PROJELERİ

Bakan Yılmaz, 2002 yılı öncesinde kamu-özel işbirliği modelleri olan Yap-İşlet-Devret (YİD), Yap-İşlet, Yap-Kirala-Devret ve İşletme Hakkı Devri yöntemleriyle gerçekleştirilmiş yatırım projelerinin toplam tutarı 8 milyar dolar düzeyindeyken, AKP döneminde bu modellerle hayata geçirilen ve halihazırda devam eden projelerin sözleşme tutarları toplamının 22 milyar dolar düzeyine ulaştığını söyledi. 

GAP

2010 yılında GAP Eylem Planı kapsamındaki proje ve faaliyetlere toplam 3,2 milyar TL tahsis edildiğini belirten Bakan Yılmaz, "Yıl içerisindeki ek ödeneklerle bu tutar 3,8 milyar TL'ye yükselmiştir. 2011 yılında GAP Bölgesi'ndeki yatırımlara ayrılan kaynak ise yaklaşık 4,3 milyar TL'dir. Bunun 3,3 milyar TL'si GAP Eylem Planı yatırımları için ayrılmıştır. 2002 yılında 689 milyon dolar olan ihracat, 2009 yılında 4,4 milyar dolara, 2010 yılsonu itibarıyla ise yaklaşık 5,2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak GAP bölgesinde 2010 yılında oluşan ilave istihdam 218.000 kişidir. Türkiye'deki toplam istihdam artışının yüzde 16'sı, GAP bölgesindeki istihdam artışından kaynaklanmıştır" dedi.

KÖYDES

KÖYDES projesi hakkında da bilgi veren Bakan Yılmaz "2012 yılında KÖYDES'e ayrılan tutar 550 milyon TL düzeyinde olacaktır" dedi. 

Cazibe Merkezlerini Destekleme Programını uyguladıklarını belirten Kalkınma Bakanı, "Programın pilot uygulaması kapsamında, 2008-2010 döneminde Diyarbakır'a toplam olarak 51 milyon TL kaynak aktarılmıştır. Program, 2010 yılında Erzurum, Şanlıurfa ve Van illerine de yaygınlaştırılmıştır. Bu üç ilde gerçekleştirilecek çeşitli projeler için yaklaşık 60 milyon TL kaynak tahsis edilmiştir. Programın 2011 yılı bütçesi 79 milyon TL olarak belirlenmiştir" dedi. 

ONUNCU KALKINMA PROGRAMI

Kalkınma Bakanı, "Onuncu Kalkınma Planının hazırlanmasında Uzun Vadeli Strateji ile genel seçimler öncesi açıkladığımız 2023 Vizyonunda yer alan politika ve hedefler esas alınacaktır" dedi. 

ÜNİVERSİTELER

2006-2008 döneminde kurulan 41 yeni devlet üniversitesinin gelişim sürecinde katkıda bulunulduğunu ifade eden Bakan Yılmaz, "Söz konusu devlet üniversitelerine 2006-2012 dönemi için toplam 3,3 milyar TL yatırım ödeneği tahsis edilmiştir. Bu dönemde kurulan 9 yeni devlet üniversitesinin yerleşke yerlerinin seçimi, gelişim planı ve yerleşke planlarının hazırlanması süreçlerinde, daha önce kurulan 41 devlet üniversitesinde olduğu gibi Bakanlığımız yine aktif olarak rol almıştır" dedi.

AR-GE HARCAMALARI

Ar-Ge harcamalarına da değinen Kalkınma Bakanı, şu bilgileri verdi:

"Toplam Ar-Ge harcamalarının GSYH'ya oranı 2002 yılında yüzde 0,53 iken 2010 yılında yüzde 0,84 olmuştur. Kamu Yatırım Programıyla Ar-Ge'ye ayrılan kamu kaynakları ise, 2002 yılında 114,3 milyon TL iken, 2011 yılında 1,65 milyar TL'ye yükseltilmiştir. 2012 yılında bu rakamın yaklaşık 1,77 milyar TL olması programlanmıştır. 

Bu çerçevede, son 6 yıldır değişik zamanlarda yatırım programına alınarak yapımına başlanan 161 ileri araştırma merkezinin 65'i tamamlanmıştır." 

ARAŞTIRMA SONUÇLARI 2012'DE AÇIKLANACAK

TÜİK tarafından Nüfus ve Konut Araştırması yürütüldüğüne işaret eden Kalkınma Bakanı, "Bu araştırma ile Türkiye genelinde hanehalklarının yaklaşık yüzde 13'ünden (2.4 milyon dolu adres) bilgi derlenecektir. Kurumsal yerlerde (askeri birlikler, üniversite öğrenci yurtları, ceza ve tutukevleri, ıslahevleri, yetiştirme yurtları, huzurevleri vb.) tam sayım gerçekleştirilecektir. Anket yüz yüze görüşme yöntemi ile bilgisayar destekli yapılmaktadır. Alan uygulamasına 3 Ekim 2011 tarihinde başlanmış olup, 16 Aralık 2011 tarihine kadar bitirilmesi planlanmıştır. Araştırma sonuçları Kasım 2012 tarihinde kamuoyuna açıklanacaktır" dedi.