Kırgızistan'ın Moskova'da yaşayan devrik Devlet Başkanı Askar Akayev, 'Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in kriminal yönetimi yüzünden ülkesinin felaketin eşiğinde olduğunu, halkın da bu yüzden başkaldırarak nefret ettiği rejimi devirdiğini' söyledi.

2005'de 'Lale Devrimi' adı verilen halk ayaklanmasıyla devrilen, yerine Bakiyev'in geçtiği, bu gelişmelerden sonra Moskova'da yaşamaya başlayan Akayev, A.A'ya verdiği demeçte, 5 yıldır Moskova'da zamanını tamamen bilimsel çalışmalara ayırdığını ve bilim dergilerinde 30'dan fazla makalesinin yayımlandığını kaydetti.

Bu dönemde siyasetten tamamen uzaklaştığını ifade eden Akayev, 'Benim açımdan son 5 yıl çok verimli geçti. Maalesef ülkem için bu yıllar çok ağır geçti. 2005 yılından beri halkım zor sınavlardan geçiyor. Bakiyev'in kriminal yönetiminden dolayı ülke felaket içinde. Kırgızistan bir kırılma yaşadı' dedi.

-'HALK NEFRET ETTİĞİ İKTİDARI DEVİRDİ'-

Kırgızistan'ın, içinden çıkılması çok zor, derin siyasal ve manevi bir kriz içinde olduğunu söyleyen Akayev, konuşmasını şöyle sürdürdü:

'Ülkenin ekonomik durumu felaket derecesinde. Halk kamu hizmetlerine ve vergilere gelen son zammı kaldıramayacak derecede yoksullaştı. Arkadaşlarım mevcut vergilerin ve kamu hizmetleri bedelinin Kırgızistan'daki ortalama maaşın 2-3 katı olduğunu söylüyorlar. Böyle yaşanmaz. Bunun için halk ayağa kalktı ve nefret ettiği rejimi devirdi. Olaylarda yaklaşık 100 kişinin ölmesine ve binlerce kişinin yaralanmasına çok üzüldüm. Ülke manevi şok yaşadı. Ve bu krizi atlatmanın çok zor olacağını düşünüyorum. Kırgızistan'ın uğursuz, dengesiz ve kan dolu dönemini atlayıp refah ve gelişme yolunu tutmasını ümit edelim.'

-'KIRGIZİSTAN'DAKİ ABD ÜSSÜNÜ RUSYA'NIN ONAYIYLA AÇTIK'-

Akayev, Kırgızistan'daki iktidar değişikliğiyle Moskova'nın kendisine yönelik darbenin rövanşını ABD'den aldığı yorumlarıyla ilgili olarak da şunları söyledi:

'Tüm içtenliğimle Kırgızistan'daki olaylarda Rusya veya ABD'nin çıkarları olmadığını iddia ediyorum. Bu ülkelerin çıkar alanlarında çatışma olmadığını savunuyorum. Kırgızistan'daki Rus ve Amerikan üssünü zamanında ben açmıştım. ABD terörle mücadele eden demokratik lider olarak öne çıkmıştı. Afganistan'daki terörle savaşmak üzere Rusya'nın onayıyla Kırgızistan'da Amerikan askeri üssünü açtık. Rusların sahip olduğu üs de daha çok Ortak Güvenlik Örgütü Anlaşması çerçevesinde açılmıştı. Bunu daha çok bu örgütün üssü olarak görmek gerekir. Ülkedeki üslerden dolayı Rusya ve ABD arasındaki anlaşmazlığın Bakiyev'in kişisel başarısız dış politikası yüzünden ortaya çıktığını düşünüyorum. Bakiyev'in politikasını 'Yelkovan diplomasisi' olarak adlandırdım. Kim daha fazla öderse onunla iş yaparım gibi. Uluslararası alanda böyle politika yapılmaz. Bu yüzden Kırgızistan dünyanın güvenini kaybetti.'

-'GÜRCİSTAN, UKRAYNA VE KIRGIZİSTAN'DAKİ DEVRİMLER DIŞ GÜÇLER TARAFINDAN DESTEKLENDİ'-

Akayev, 'renkli devrimlerin' yaşandığı Ukrayna, Kırgızistan ve Gürcistan'daki son gelişmelerin mantıklı nedenleri olduğunu, Gürcistan'daki 'Gül', Ukrayna'daki 'Turuncu' ve Kırgızistan'daki 'Lale' devrimlerinin dış güçler tarafından desteklendiğini belirterek, 'Bunun kanıtları zaten açıklanmıştı. Nasıl planlanıp gerçekleştiği de açıklanmıştı. Ya gayrı resmi devrim, ya da renkli devrimin yasa dışı metotlarıyla iktidara gelenlerin zamanla iktidarını güçlendirmek istemeleri son derece mantıklı' dedi.

Kırgızistan'da, Bakiyev örneğinden anlaşılacağı üzere, iktidara gelenin güçlerini pekiştirmek için rakiplerini devre dışı bıraktığını belirten Akayev, 'Onlar devlet çıkarlarını, halk çıkarlarını gözetmiyorlar. Kendi özel iktidar hırslarını tatmin etmek için, zenginliklerini arttırmak için çaba harcıyorlar. Kırgızistan'da Bakiyev'in baskıcı rejim yarattığını savunuyorum' ifadesini kullandı.

-'KIRGIZİSTAN'DA ÇOK SAYIDA MUHALİF LİDER ÖLDÜRÜLDÜ'-

Akayev, Bakiyev yönetimi sırasında, son 5 yılda Kırgızistan'da çok sayıda muhalif liderin öldürüldüğünü kaydederek, 'Çok sayıda gazeteci saldırıya uğradı. Hatta ünlü gazeteci Gennadi Pavlük'ü öldürdüler. Bunların hepsi tabii halkın protestolarına neden oldu. En önemlisi, devrimlerin yapıldığı ülkelerde kimse ekonomiyle ilgilenmedi ve Kırgızistan ekonomisi de tamamen çöktü' dedi.

Kırgızistan'ın yurt dışında göçmen işçi olarak çalışan vatandaşları sayesinde ayakta durduğunu ifade eden Akayev, şunları belirtti:

'Ülke dışında çalışan milyonlarca vatandaş ülkeye ve ailelerine para gönderiyor. Bunun yardımıyla ülke hayatına devam ediyor. Kırgızistan'da iş yok. Ülkede meydana gelen sosyal patlamanın bunlardan kaynaklandığını düşünüyorum. Ve Gürcistan'da aynı senaryoda olayların gerçekleşebileceğini düşünüyorum. Tek istisna Ukrayna'dır. Eski Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'ya çok kızabiliriz. Verdiği hiçbir sözü tutmadı, ama yetkisini demokratik seçimler aracılığıyla bıraktığından, saygı göstermemiz gerekiyor. Baskıcı siyaset kullanmadı ülkesinde. Yasal yollardan iktidarı rakibine bıraktı. Bakiyev, iktidarını kanlı mücadele sonucunda kaybetti. 100 civarında kişiyi öldürdü. Binlerce kişi yaralandı. Hükmünü kendisinin imzaladığını düşünüyorum.'

-'BAKİYEV'İ HİÇBİR ÜLKE KABUL ETMEYECEK'-

Akayev, Bakiyev'in Kırgızistan'ın uluslararası imajını bitirdiğini ve devlet başkanlığı sırasında Kırgızistan'ı sadece Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyesi ülkelerin liderlerinin ziyaret ettiğini belirterek, 'Bu ülkelerin liderleri dışında bir lider Kırgızistan'ı ziyaret etmedi. Ve onun kaderinin son derece hüzünlü olacağını düşünüyorum. Hiçbir ülke onu kabul etmeyecek. Halk da şimdiden onun cezalandırılmasını talep ediyor' diye konuştu.

Yuşçenko'nun yapılan devlet başkanlığı seçiminde yüzde 4 oranında oy aldığını ifade eden Akayev, 'Kırgızistan'da geçen yıl yapılan seçimler demokratik olsaydı, kendisi Yuşçenko'dan daha az oy alırdı. Seçimler demokratik bir şekilde yapılmadı. Hile karıştırıldığını herkes biliyor' görüşünü dile getirdi.

-'OTUNBAYEVA, BAKİYEV İLE LALE DEVRİMİNİ YAPANLARDAN BİRİ'-

Akayev, Kırgızistan'daki geçici yönetimin lideri Roza Atunbayeva ile bir temasının olup olmadığı ile ilgili olarak da 'Şimdi oluşan geçici hükümet liderlerinin zamanında Bakiyev ile birlikte Lale devrimini yaptıklarını hatırlatmak isterim' dedi.

Bakiyev'in iktidara gelmesinin ardından çevresindekileri birer birer uzaklaştırmaya başladığını kaydeden Akayev, 'Bu kişilerin (Oturbayeva ve çevresindekilerin) son 5 yıllık olaylardan, kendi siyasal kariyerlerinden ders aldıklarını ümit ederim. Şimdi Kırgızistan halkının çıkarları için çalışacaklarsa seçim yaparak iktidarı meşru hale getirmeyi başarabilirler. Çünkü ben Bakiyev'in iktidarını gayrimeşru olarak değerlendiriyorum' ifadesini kullandı.

Akayev, muhalefetin geçici hükümet oluşturmasının olumlu olduğunu belirterek, 'Geçici hükümet oluşturulması iyi oldu. Ülkede kan dökülmesini durdurmak lazım' dedi.

-'YOK PAHASINA ÖZELLEŞTİRİLEN DEVLET KURUMLARI YENİDEN DEVLETLEŞTİRİLSİN'-

Akayev, Otunbayeva yönetiminin Bakiyev döneminde özelleştirilen kamu kurumlarının yeniden devletleştirileceği açıklamasını ise şöyle değerlendirdi:

'Bunların yeniden devletleştirilmesini elbette destekliyorum. Özelleştirme dürüstçe yapılmadığı için devlet bütçesinden çok büyük kayıplar oldu. Bence stratejik kuruluşlar satıldığında devletin bundaki karı öncelikli konu olmalı. Bunların devlet tarafından geri alınmasının doğru olacağını düşünüyorum. Kırgızistan'ın stratejik kuruluşları, enerji kaynakları bedavaya satıldı. Böyle işlemlerin şeffaf olması gerekiyor. Ülkede son zamanlarda gayrı resmi yöntemlerle şirketleri ele geçirme geleneği ortaya çıktı. Buna karşı kesinlikle mücadele etmek gerekiyor. İş adamlarına faaliyetlerinde özgürlük vermek gerekiyor. Özel mülkün dokunulmazlığını garanti etmek lazım. Ancak zamanında 100 milyon dolarlık krediyle Orta Asya'nın en büyük telekomünikasyon hattını kurduk. Uydu aracılığıyla internete erişim şansına sahip olduk. Şimdi bu hattın 4 milyon dolara satıldığını duyuyoruz. Ama bu şirketin devlete maliyeti yüzlerce milyon dolardı. Devletin çıkarına olan özelleştirmelere karşı değilim. Benim karşı çıktığım, size örneğini verdiğim durumlar.'

-'TÜRKİYE'NİN KIRGIZİSTAN'A YARDIM ELİ UZATACAĞINI ÜMİT EDİYORUM'-

Türkiye'den gazetecilerle görüştüğü için çok memnun olduğunu, Türkiye'nin, Kırgızistan'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra kendilerine yardım eden ilk ülkelerden biri olduğunu kaydeden Akayev, şöyle konuştu:

'Demokratikleşme ve reformlar sürecinde Türkiye kardeş ülke olarak bize yardıma geldi. Kardeş ülke Türkiye'nin mevcut zor durumda da Kırgızistan'a yardım eli uzatmasını ümit ediyorum. 1990'lı yıllarda kardeşlerimizin bize karşı büyük yardımlarını her zaman memnuniyetle hatırlıyorum. Kırgızistan'daki Türkiye Manas Üniversitesi'nin açılışını hatırladıkça çok seviniyorum. Böyle bir üniversitenin açılması ülkemizin gençlerinin kaliteli eğitim almasına yardımcı oluyor. Ve Manas mezunlarının iyi yerlerde çalıştığını görünce zamanında okulun açılmasını desteklediğimden dolayı gurur duyuyorum. Kırgızistan'a gelecekteki zor yıllarında da Türkiye'den yardımların gelmeye devam edeceğini umuyorum.'

-'TÜRKİYE'DE SON YILLARDAKİ OLUMLU DEĞİŞİMLERİN KIRGIZİSTAN'DA DA OLMASINI UMARIM'-

İstanbul'da Avrasya Kıtası'nı Geliştirme Konferansı'na katıldığını ve bu sayede burada 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile görüşme fırsatı elde ettiğini ifade eden Akayev, 'Türkiye'nin eski Cumhurbaşkanı Sayın Süleyman Demirel'e büyük saygı duyuyorum. Rahmetli Cumhurbaşkanı Sayın Turgut Özal'a da çok saygı duyuyordum. Bence bu iki Cumhurbaşkanı Kırgızistan dahil Orta Asya ülkeleri için çok şey yaptılar' dedi.

Türkiye'den bu yıl için 2 değişik konferans daveti aldığını ve bu konferansların tarihleri belli olunca bunlara gideceğini söyleyen Akayev, 'Kardeş Türkiye'yi tekrar ziyaret etmekten büyük memnuniyet duyacağım. Son yıllarda Türkiye'deki olumlu değişimler için çok sevindim. Ve böylesi gelişmelerin Kırgızistan'da da olmasını umarım' diye konuştu.

-'SİYASETTEN TAMAMEN ÇEKİLDİM. İKİNCİ KEZ AYNI HATAYI YAPMAM'-

Akayev, davet edilmesi halinde Kırgızistan'a gidip gitmeyeceği ile ilgili olarak da şunları belirtti:

'Elbette, her insan ülkesine gitmek ister. Gerekli koşulların oluşması halinde sade bir vatandaş olarak ülkemi ziyaret etmek istiyorum. Sadece ve sadece bir vatandaş olarak. Siyasetten tamamen çekildim ve bilimsel araştırmalara yoğunlaştım. Siyasete bir daha bulaşmayacağım. İkinci kez aynı hataya düşmeyeceğim. Ama yakın zamanda böyle bir şansımın (ülkeye gitme) olacağını zannetmiyorum.'

AA

0