HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, silikoz çoğunluğu Bingöl'ün Karlıova ilçesinde bulunan silikoz hastalarıyla ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) kanun değişikliği teklifi verdi.
Baluken, Meclis başkanlığına sunduğu kanun değişikliği teklifinde, “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna” maddelerin eklenmesini istedi.
Teklif, silikozis hastalığına işten ayrıldıktan sonra yakalanan kişilerin de kanundan yararlanmasını, bu kişilerin ölmesi halinde hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmesine olanak sağlıyor.
Kanun teklifiyle silikozis hastalarına geçici iş göremezlik sürecinde günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi, sürekli iş göremezlik geliri bağlanması, ölen kişinin birinci dereceden yakını olan hak sahiplerine gelir bağlanması ve cenaze ödeneği verilmesini içeriyor.
Ölen silikozis hastasının yakınlarına da gelir bağlanması, yakınların sigorta kapsamına alınması teklif ediliyor.
Önergesinin genel gerekçesinde şuana kadar 66 kişinin hayatını kaybettiğini ifade eden Baluken, şunları söyledi: “Kot atölyelerinde günde ortalama 14 saat çalıştırılan işçiler, gerekli iş güvenliğinin sağlanmaması, sigortasız olarak çalışmaları sonucunda silikozis hastalığına yakalanmış ve hayatını kaybetmiştir. Toplamda 66 kişi bu hastalıktan dolayı yaşamını yitirmiştir. Sadece Bingöl'ün Karlıova ilçesinde silikozis hastalığından ötürü yaşamını yitirenlerin 15 yurttaşımız olmuştur. Son olarak ise Bingöl'ün Karlıova ilçesine bağlı Taşlıçay köyünde yaşayan ve İstanbul'da çalıştığı kot kumlama atölyesinde çalışırken Silikozis hastalığına yakalanan Mutlu Aydar, tedavi gördüğü İstanbul 500 Evler Şafak Hastanesi'nde yaşamını yitirmiştir. Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir hususta, bu işte kullanılan özel kum değerli olduğu için, işverenler kum zayi olmasın diye işöiler havalandırmanın olmadığı, hatta pencerelerin sıkı sıkıya kapatıldığı ortamlarda çalıştırılmıştır. Maliyeti yükseltmemek amacıyla, bu maliyetin işçi sağlığı üzerinden düşürülmesi sonucu ülkemiz, kot ihraç eden bir ülke konumuna gelmiştir. Türkiye'de kot taşlama işinde çalışan yaklaşık 10 bin işçi bulunmaktadır. Bu hastalık 2-3 ay gibi çok kısa sürelerde de olsa bu işi yapan binlerce işçi soludukları tozun yoğunluğu nedeniyle hastalık tehdidi altında bulunmaktadır. Sadece Bingöl'ün Karlıova ilçesinin, Taşlıçay ve Toklular köylerinde, neredeyse her evde bir silikozis hastası bulunduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Sinop, Tokat, Bingöl, Diyarbakır, Siirt, Erzurum, Trabzon, Zonguldak ve Çorum'da da kot kumlama işinde çalışıp kot taşlama sonucu akciğerleri iflas etmiş bir halde memleketine dönen çok sayıda işçi bulunmaktadır. Tüm bu veriler ortadayken genç insanlarımız göz göre göre ölüme gönderilmekte ve düzenleyici bir yasa çıkmasına rağmen sorunlara kalıcı bir çözüm getirilmemektedir. Bu çözümsüzlüğün asıl nedeni ise devletin asli görevlerinden olan sosyal politika, işçi sağlığı ve iş güvenliği konularında hem yasal hem uygulama hem de denetim alanında ortaya çıkan yetersizliktir. Özellikle bu eksikliğin giderilmemesi bu iş kolunda çalışan işçilerin hayati fonksiyonlarının her geçen gün daha fazla zarar görmesi yoluyla ölümleri çoğaltmaktadır.”